

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
Η Χαλκιδική είναι ένας προορισμός που τον ερωτεύεσαι πριν το καταλάβεις. Αυτό θα πει πως, όπου και αν βρεθείς στη χερσόνησο με τα τρία «πόδια» -την Κασσάνδρα (πιο κοντά στη Θεσσαλονίκη), τη Σιθωνία (το πιο ήσυχο, δεύτερο πόδι) και το Όρος Άθως, (γνωστό και ως Άγιο Όρος)- θα απολαύσεις φανταστικό φαγητό. Αυτό που σε κάθε περίπτωση θα μάθεις διαβάζοντας αυτό τον οδηγό, είναι πως πολλά από τα εξαιρετικά τοπικά προϊόντα της Χαλκιδικής παράγονται στο λιγότερο γνωστό κεντρικό κομμάτι της, όπου κυριαρχούν το όρος Χολομώντας και ατέλειωτες, γόνιμες κοιλάδες.
Κάνοντας διακοπές στη Χαλκιδική θα συναντήσεις ελαιώνες, αμπελώνες, οπωρώνες και μελισσοκομεία. Στα δυτικά, η ιχθυόσκαλα στα Νέα Μουδανιά είναι μια από τις πιο ενεργές στην Ελλάδα... και στα ανατολικά, τα μύδια της Ολυμπιάδας (δίπλα στον Στρυμωνικό κόλπο) είναι μεγάλα και απίστευτα γευστικά. Οικισμοί όπως τα Ορμύλια, η Όλυνθος και το Μεταγγίτσι είναι γνωστοί για την παραγωγή ελιάς, ενώ η Πορταριά φημίζεται για τα βερίκοκα και τα Βράσταμα για το τσίπουρο. Εν τω μεταξύ, η Αρναία είναι γνωστή τόσο για τη μακεδονική αρχιτεκτονική της, όσο και για το μέλι της (βάλε μαζί και μαρμελάδες, κρασί και τσίπουρο...), και το χωριό Νικήτη, ακριβώς πάνω από τη χερσόνησο της Σιθωνίας, ακόμα μία περιοχή παραγωγής εξαιρετικού μελιού στη Χαλκιδική.
Κυδώνια, ντομάτες, ροδάκινα, αχλάδια, αμύγδαλα, φιστίκια... ο κατάλογος των τοπικών προϊόντων της Χαλκιδικής μοιάζει να μην τελειώνει... Σου προτείνουμε να επισκεφθείς και κάποιον από τους τοπικούς γυναικείους συνεταιρισμούς που παρασκευάζουν χειροποίητες μαρμελάδες, ζυμαρικά και γλυκά του κουταλιού.
Στη Χαλκιδική θα ζήσεις πολλές, διαφορετικές γαστρονομικές εμπειρίες. Τα κατσίκια και τα πρόβατα που θα δεις ελεύθερα στην ύπαιθρο σε προϊδεάζουν για τα εξαιρετικά κρεατικά και τα τυριά (φέτα, μυζήθρα, γραβιέρα κ.λπ.) που θα δοκιμάσεις όσο βρίσκεσαι για διακοπές στη Χαλκιδική. Και το όρος Χολομώντα (μεγάλο μέρος του οποίου προστατεύεται από το Natura 2000) κρύβει έναν απροσδόκητο γαστρονομικό θησαυρό κοντά στον Ταξιάρχη: εδώ θα βρεις τρούφα και άγρια μανιτάρια (πορτσίνι, τσεπέ, μορχέλες, κανθαρέλες κ.λπ.), που ευδοκιμούν στο αλπικό μικροκλίμα. Αν πάλι θέλεις να μιλήσουμε για τα κρασιά της Χαλκιδικής, μάθε πως υπάρχουν αμπελώνες που μπορείς να επισκεφθείς από τον Άγιο Παύλο στη δυτική ακτή μέχρι τη χερσόνησο του Αγίου Όρους.
Όπως πιθανόν να έχεις καταλάβει ήδη, η Χαλκιδική είναι από μόνη της μια μεγάλη γαστρονομική εμπειρία. Έλα μαζί μας λοιπόν, για να γνωρίσεις καλύτερα τα τοπικά προϊόντα της, αλλά και τους ντόπιους που… θα σε κάνουν να λατρέψεις την γαστρονομία της Χαλκιδικής!
ΜΗ ΧΑΣΕΙΣ
Οι καλύτερες γαστρονομικές εμπειρίες στη Χαλκιδική
Μέλι Χαλκιδικής: ένα τοπικό προϊόν με μεγάλη παράδοση
Σίγουρα μία από τις πιο «γλυκές» γαστρονομικές εμπειρίες της Χαλκιδικής είναι η επίσκεψη σε ένα τοπικό μελισσοκομείο και η γευσιγνωσία γύρω από το μέλι της, το οποίο ήταν γνωστό ήδη από την αρχαιότητα. Ο Αριστοτέλης (που γεννήθηκε στα Αρχαία Στάγειρα, στην ανατολική Χαλκιδική) λάτρευε το μέλι και τις μέλισσες της περιοχής, ενώ οι κυψέλες συνεχίζουν να είναι διάσπαρτες στην ύπαιθρο της περιοχής που γεννήθηκε. Αρωματισμένο με τα άνθη δέντρων όπως το πεύκο, το έλατο, η βελανιδιά, η αμυγδαλιά, η καστανιά και η αγριοφράουλα, με τα οποία τρέφονται οι μέλισσες, το μέλι της Χαλκιδικής αντιπροσωπεύει το 30% της εθνικής παραγωγής. Θα το απολαύσεις στο τραπέζι του πρωινού, αλλά και σε άλλα πιάτα αλμυρά και γλυκά. Ποια λιχουδιά με μέλι να δοκιμάσεις οπωσδήποτε όσο βρίσκεσαι για διακοπές στη Χαλκιδική; Εμείς λέμε τους λουκουμάδες. Είναι πεντανόστιμοι!
Αν θέλεις να γνωρίσεις ακόμα καλύτερα την κληρονομιά του μελιού της Χαλκιδικής, σου προτείνουμε να γίνεις μελισσοκόμος για μια μέρα στο Passion Honey, ένα μελισσοκομείο στον Ταξιάρχη. Φορώντας προστατευτικό εξοπλισμό θα μάθεις τα πάντα για τη συναρπαστική ζωή της μέλισσας και τη σημασία της για την τοπική βιοποικιλότητα. Κατά τα άλλα, όπου κι αν ταξιδέψεις στη Χαλκιδική (Νέα Μουδανιά, Νικήτη, Νέο Μαρμαρά, Αρναία...) θα συναντάς το μέλι της Χαλκιδικής και τελικά, δε θα αντισταθείς-θα αγοράσεις και συ ένα βάζο για το σπίτι.
Ελιές Χαλκιδικής: υπάρχει λόγος που είναι τόσο διάσημες
Ακόμα μία αξέχαστη γαστρονομική εμπειρία της Χαλκιδικής είναι η επίσκεψη στα σύγχρονα και παραδοσιακά ελαιοτριβεία της για να γνωρίσεις την περίφημη ελιά της και να μάθεις τα πάντα για το λάδι της. Η ελαιοκομική βιομηχανία της Χαλκιδικής αποτελείται από περίπου 5 εκατομμύρια δέντρα, 310.000 στρέμματα καλλιεργούμενης γης και 19.000 μικρούς παραγωγούς, κυρίως οργανωμένους σε συνεταιρισμούς. Αλλά εκεί που η Χαλκιδική ξεχωρίζει πραγματικά στην Ελλάδα είναι στην παραγωγή της ποικιλίας Χονδρολιά ή αλλιώς, της επιτραπέζιας ελιάς Χαλκιδικής (ΠΟΠ), οι οποίες εξάγονται σε εντυπωσιακά μεγάλες ποσότητες. Αν έχεις φάει μια πράσινη ελιά (ίσως γεμιστή με κόκκινη πιπεριά και τυρί), τότε μάλλον θα είναι από τη Χαλκιδική, ενώ όταν την απολαύσεις ξανά σκέψου και αυτό: οι ελιές στη Χαλκιδική συλλέγονται μια-μια με το χέρι, ώστε να μην φθείρονται κατά τη συγκομιδή.
Αυτό που μπορεί να μην έχεις δοκιμάσει στο παρελθόν και είναι ευκαιρία να το κάνεις στις διακοπές σου, είναι το αγουρέλαιο Χαλκιδικής (επίσης ΠΟΠ) - το πράσινο, φρουτώδες και πιπεράτο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο από άγουρες πράσινες ελιές που έχει ιδιαίτερα χαμηλή οξύτητα και υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά. Εναλλακτικά, αν προτιμάς το διαυγές και χρυσαφένιο ελαιόλαδο, τότε μάθε πως το λάδι από το Μεταγγίτσι (που παρασκευάζεται από ελιές Χονδρολιά και Γαλανό) έχει επίσης λάβει καθεστώς Προστατευόμενου Προορισμού Προέλευσης.
Εμείς πάντως σου προτείνουμε να ζήσεις από κοντά αυτή την αυθεντική γαστρονομική εμπειρία της Χαλκιδικής με επισκέψεις σε παραγωγούς. Ειδικότερα ο ελαιώνας Τολέο Χαλκιδικής στο Μεταγγίτσι σε περιμένει για μια γευσιγνωσία ελαιόλαδου, όπου θα μάθεις τα πάντα για την ελιά: Τι κάνει το ελαιόλαδο εξαιρετικά παρθένο; Γιατί τα ελαιόλαδα έχουν διαφορετική γεύση; Τι κάνει το ελαιόλαδο τόσο υγιεινό; Ποιο είναι το σωστό για το μαγείρεμα; Για ακόμα μια εμπειρία γευσιγνωσίας σου προτείνουμε τον ελαιώνα του Γιάννη (κατόπιν αιτήματος) ή μπορείς απλά να περιπλανηθείς στους απέραντους ελαιώνες της Χαλκιδικής (στην Ορμύλια, την Όλυνθο, το Βατοπέδι κ.λπ.).
Μάθημα μαγειρικής: Τύλιξε ντολμάδες σαν τους ντόπιους
Η επόμενη γαστρονομική εμπειρία της Χαλκιδικής έχει άρωμα και γεύση ενός πολύ αγαπημένου πιάτου. Και ως γνωστόν, πίσω από κάθε τοπικό πιάτο, υπάρχει ένας άνθρωπος που δίνει απλόχερα πάθος και τεχνογνωσία. Αν δεν το κατάλαβες ήδη, σε πάμε σε μάθημα μαγειρικής με αγνά, τοπικά προϊόντα της Χαλκιδικής. Στους Αμπελώνες της Μαριάννας, στη Νέα Γωνιά, δε σου μαθαίνουν μόνο παραδοσιακές συνταγές, αλλά σου επιτρέπουν να εξερευνήσεις και τον οικογενειακό αμπελώνα που-ετοιμάσου να εκπλαγείς!- δεν παράγει ούτε μια σταγόνα κρασί. Αντίθετα, το προϊόν εδώ είναι τα φύλλα του αμπελιού, τα οποία συλλέγονται και επεξεργάζονται με απίστευτη προσοχή στη λεπτομέρεια.
Τα αμπελόφυλλα είναι, φυσικά, το βασικό συστατικό για τους περίφημους ντολμάδες. Έλα και εσύ για «μάθημα» αν θέλεις να μάθεις όλα τα μυστικά για τη γέμιση, το τύλιγμα, το δίπλωμα των αμπελόφυλλων και τη διαδικασία του μαγειρέματος. Η κουβέντα που θα σου πιάσει η Μαριάννα και ένα-δύο ποτήρια από το οικογενειακό τσίπουρο είναι ακόμα δύο συστατικά που θα κάνουν αξέχαστη και αυτή τη γαστρονομική εμπειρία σου στη Χαλκιδική.
Κρασί της Χαλκιδικής: γευσιγνωσία και γνωριμία με τους αμπελώνες
Η τελευταία γαστρονομική εμπειρία της Χαλκιδικής που θα σου προτείνουμε έχει άρωμα κρασιού. Η θέα των αμπελώνων πάνω σε χαμηλούς λόφους είναι μια από τις χαρές της οδήγησης στην ύπαιθρο της Χαλκιδικής, όπου θα βρεις τα πάντα, από μεγάλους αμπελώνες που εξάγουν διεθνώς μέχρι πιο μικρά, οικογενειακά οινοποιεία. Πολλά από αυτά προσφέρουν γευσιγνωσία κρασιού και ξεναγήσεις σε αμπελώνες που σίγουρα μπορούν να αποτελέσουν το αποκορύφωμα της ημέρας σου ή ακόμα και το επίκεντρο των διακοπών σου στη Χαλκιδική.
Ο κλασσικός δρόμος του κρασιού στη Χαλκιδική ξεκινά από τον Άγιο Παύλο κοντά στη Νέα Καλλικράτεια στο δρόμο προς την Κασσάνδρα και φτάνει μέχρι τις πλαγιές του όρους Μελίτων στη Σιθωνία (το δεύτερο «πόδι» ) και μέχρι τους αμπελώνες γύρω από τα χωριά Αρναία και Μαραθούσα στην κεντρική Χαλκιδική. Μια τελευταία απόλαυση (αν είσαι άνδρας, μιας και είναι άβατο για τις γυναίκες) είναι να εξερευνήσεις έναν ή δύο από τους μοναστηριακούς αμπελώνες του Αγίου Όρους στα ανατολικά. Ο κλασσικός δρόμος του κρασιού στη Χαλκιδική ξεκινά από τον Άγιο Παύλο κοντά στη Νέα Καλλικράτεια στο δρόμο προς την Κασσάνδρα και φτάνει μέχρι τις πλαγιές του όρους Μελίτων στη Σιθωνία (το δεύτερο «πόδι» ) και μέχρι τους αμπελώνες γύρω από τα χωριά Αρναία και Μαραθούσα στην κεντρική Χαλκιδική. Μια τελευταία απόλαυση (αν είσαι άνδρας, μιας και είναι άβατο για τις γυναίκες) είναι να εξερευνήσεις έναν ή δύο από τους μοναστηριακούς αμπελώνες του Αγίου Όρους στα ανατολικά.
Όπου κι αν πας, θα γνωρίσεις τις τοπικές ποικιλίες αμπέλου (Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Ροδίτης, Ξινόμαυρο κ.ά.) και το αρχαίο σταφύλι που αναφέρει ο Αριστοτέλης, το Λημνιό, από το οποίο φτιάχνονται σήμερα κομψά, ξηρά μονοποικιλιακά ερυθρά κρασιά, στα οποία κυριαρχούν τα αρώματα ή τα φρέσκα βότανα και η γεύση των κόκκινων μούρων. Ορισμένα κρασιά της Χαλκιδικής έχουν λάβει καθεστώς Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης και πολλοί αμπελώνες έχουν θέα στη θάλασσα, γεγονός που κάνει την εξερεύνησή τους ακόμα πιο συναρπαστική.
* Για λεπτομέρειες σχετικά με τα ελαιοτριβεία, τα μελισσοκομεία και τα οινοποιεία που προσφέρουν γαστρονομικές εμπειρίες, πήγαινε στην ενότητα Χρήσιμες Πληροφορίες.
Κάνε κράτηση
Full-day exploration of Halkidiki’ s inland
ΣΧΕΔΙΑΣΕ
Πως πηγαίνει κανείς στη Χαλκιδική;
- Το πλησιέστερο αεροδρόμιο στη Χαλκιδική βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη (περίπου 1,5-2 ώρες με το αυτοκίνητο, ανάλογα με τον προορισμό σου). Το μικρότερο αεροδρόμιο της Καβάλας απέχει περίπου 2,5-3 ώρες από πολλούς προορισμούς στη Χαλκιδική.
- Η Θεσσαλονίκη έχει τακτικές πτήσεις προς Αθήνα και διεθνείς πτήσεις όλο το χρόνο (τους καλοκαιρινούς μήνες είναι περισσότερες).
- Η καλύτερη λύση για τις μετακινήσεις στις διακοπές σου στη Χαλκιδική είναι να νοικιάσεις αυτοκίνητο. Εναλλακτικά, υπάρχουν πολλά δρομολόγια λεωφορείων από τη Θεσσαλονίκη προς προορισμούς σε όλη τη Χαλκιδική.
Που θα απολαύσεις γαστρονομικές εμπειρίες στη Χαλκιδική (περιλαμβάνεται η απόσταση από το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης)
- Passion Honey (Ταξιάρχης, 55χλμ)
- Marianna’s Vineleaves (Νέα Γωνιά, 29χλμ)
- Toleo Halkidiki Olive Oil (Μεταγγίτσι, 95χλμ)
- Yanni’s Olive Grove (Νέα Τένεδος, 45χλμ)
- Thallon (Ορμυλία, 77χλμ)
- Tsantali Winery (Άγιος Παύλος, 30χλμ)
- Domaine Porto Carras (Σιθωνία, 113χλμ)
- Claudia Papayianni Estate (Αρναία, 65χλμ)
- Livadiotis Estate (Μαραθούσα, 58χλμ)
- Tsantali Vineyard (Όρος Άθως, 160χλμ)
- Mylopotamos Winery (Όρος Άθως)
Ποια είναι η καλύτερη εποχή για να απολαύσεις γαστρονομικές εμπειρίες στη Χαλκιδική;
- Μπορείς να γνωρίσεις τις γεύσεις και να απολαύσεις τα τοπικά προϊόντα της Χαλκιδικής όλο το χρόνο.
- Εμείς προτείνουμε να επιλέξεις για τις διακοπές σου στη Χαλκιδική τους μήνες Μάιο έως Ιούνιο και Σεπτέμβριο έως Οκτώβριο, καθώς ο ζεστός καιρός σου επιτρέπει να απολαύσεις τις παραλίες χωρίς πολύ κόσμο.
Συμβουλή από την ομάδα του Discover Greece:
✓ Ο Μάιος και ο Σεπτέμβριος είναι ιδανικοί μήνες για τα οινοποιεία (περισσότερες πληροφορίες θα βρεις εδώ).
✓ Το μέλι συλλέγεται συνήθως τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες (ανάλογα με την τοπική χλωρίδα, οπότε καλύτερα να ρωτήσεις τον προμηθευτή).
✓ Οι ελιές συλλέγονται συνήθως μεταξύ Οκτωβρίου και Ιανουαρίου (οι άγουρες πράσινες ελιές συλλέγονται τον Σεπτέμβριο).
✓ Τα αμπελόφυλλα για τους ντολμάδες συλλέγονται τον Μάιο.
- Φθινόπωρο
- Άνοιξη
- Καλοκαίρι
- Χειμώνας
Πόσο χρόνο χρειάζεσαι για να ζήσεις τις γαστρονομικές εμπειρίες της Χαλκιδικής;
- Κάθε γαστρονομική εμπειρία διαρκεί περίπου 2-3 ώρες.
- Αν θέλεις να επισκεφθείς ένα οινοποιείο και να ζήσεις όλες τις εμπειρίες που περιγράφονται εδώ (μέλι, ελαιόλαδο, μάθημα μαγειρικής, οινοποιεία), σου συνιστούμε να αφιερώσεις 3-4 ημέρες (δηλαδή 1-2 εμπειρίες ανά ημέρα) στη γαστρονομική σκηνή της Χαλκιδικής.
- Φυσικά, μπορείς να μοιράσεις τις γαστρονομικές εμπειρίες σε όλη τη διάρκεια των διακοπών σου στη Χαλκιδική και να επισκεφθείς για παράδειγμα όσα οινοποιεία θέλεις.
Συμβουλή από την ομάδα του Discover Greece: για να προλάβεις να ζήσεις όσο περισσότερες εμπειρίες μπορείς στη Χαλκιδική, προγραμμάτισε διακοπές με διάρκεια τουλάχιστον 5-6 ημερών.