Οι καλύτερες εμπειρίες γαστρονομίας της Νάξου

Οι περισσότερες οργανωμένες εμπειρίες γαστρονομίας στη Νάξο προσφέρουν έναν συνδυασμό (δύο ή περισσότερες) από τις παρακάτω εμπειρίες, αν και μπορείς να βρεις και εκδρομές που επικεντρώνονται σε μία μόνο εμπειρία. Πολλές από αυτές μπορείς να τις οργανώσεις και μόνος/η σου, αλλά εμείς σου προτείνουμε να συμμετέχεις σε μια ομαδική οργανωμένη περιήγηση, αν θέλεις η γνωριμία σου με τα τοπικά προϊόντα Νάξου να απογειωθεί!
 

Τα τυριά της Νάξου

Λένε ότι ο θεός Απόλλωνας άφησε τον γιο του, τον Αρισταίο (θεό των βοσκών, της μελισσοκομίας και της τυροκομίας) στη Νάξο, για να διδάξει στους κατοίκους του νησιού την τέχνη της τυροκομίας. Προφανώς έκανε καλή δουλειά,· τουλάχιστον αυτό αποδεικνύουν τα πολλά καταστήματα στη Χώρα που πωλούν μια μεγάλη ποικιλία τοπικών τυριών και άλλων τοπικών προϊόντων Νάξου (όπως ελαιόλαδο, άγρια βότανα, μαρμελάδες, μέλι κ.ά.). Τα περισσότερα βρίσκονται στην παραλιακή (λιμάνι) και κατά μήκος της οδού Παπαβασιλείου, που αποτελεί τον κύριο εμπορικό δρόμο του νησιού.

Η γραβιέρα Νάξου (γλυκιά και βουτυρένια, παράγεται από αγελαδινό γάλα ή αναμειγνύεται με πρόβειο ή κατσικίσιο) και το αρσενικό Νάξου (σκληρό, πικρό, πικάντικο τυρί από πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα, που καλύπτεται με ελαιόλαδο και ωριμάζει για τουλάχιστον τρεις μήνες) έχουν λάβει καθεστώς ΠΟΠ.

Αναζήτησε τα καταστήματα των Εμμανουήλ Κουφόπουλου και Αντώνη Τζιμπλάκη στην οδό Παπαβασιλείου: διαθέτουν μεγάλη ποικιλία σε τυριά Νάξου, από σκληρά, ξινά, μαλακά και μέτρια μαλακά, μέχρι εκείνα που ωριμάζουν σε κρασί και ελαιόλαδο ή είναι αρωματισμένα με μέλι, τσίλι και πιπεριές. Μια άλλη εξαιρετική επιλογή είναι τα τυριά του Αγροτικού Συνεταιρισμού Νάξου, με το κατάστημά του να βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο του λιμανιού.

Οι γαστρονομικές περιηγήσεις στην πόλη συνήθως περιλαμβάνουν γευσιγνωσία τυριών και άλλων τοπικών προϊόντων της Νάξου σε ντελικατέσεν της πόλης.

Μάθημα μαγειρικής

Μια από τις κορυφαίες εμπειρίες γαστρονομίας της Νάξου είναι ένα μάθημα μαγειρικής από ντόπιους με τοπικά προϊόντα. Θα βρεις μαθήματα μαγειρικής που πραγματοποιούνται σε ειδικά διαμορφωμένες κουζίνες σε ορεινά χωριά αλλά και σε ταβέρνες που θα σε μυήσουν στα μυστικά της ναξιώτικης κουζίνας. Ανάλογα με το τι θα επιλέξεις μπορεί να μάθεις πώς να φτιάχνεις το δικό σου τυρί, πώς να ανοίγεις χειροποίητα φύλλα και πώς να ψήνεις παραδοσιακές πίτες σε υπαίθριο ξυλόφουρνο. Μπορείς ακόμα να επισκεφθείς ένα αγρόκτημα ή ένα περιβόλι με λαχανικά και να μαζέψεις τα δικά σου εποχιακά υλικά προτού ετοιμάσεις μια πατροπαράδοτη ναξιώτικη συνταγή. Τα φρούτα, τα λαχανικά, το ελαιόλαδο, τα αυγά, το αλεύρι, το κρέας, το κρασί, το μέλι και όλα τα υλικά που θα χρησιμοποιήσεις είναι αυθεντικά τοπικά προϊόντα Νάξου και πιθανότατα είναι βιολογικά. Εννοείται ότι τελειώνοντας το μάθημα θα απολαύσεις τα πιάτα που δημιούργησες μαζί με τον οικοδεσπότη σου.

Επίσκεψη σε αποστακτήριο κίτρου

Αυτός ο οδηγός στις εμπειρίες γαστρονομίας της Νάξου συνεχίζεται με το λικέρ κίτρο Νάξου, ακόμα ένα τοπικό προϊόν Νάξου με καθεστώς ΠΟΠ. Φτιάχνεται με τα αιθέρια έλαια των φύλλων των κίτρων, δέντρα που παράγουν καρπούς που μοιάζουν με υπερμεγέθη ζαρωμένα λεμόνια, τα οποία καλλιεργούνται σε πεδιάδες γύρω από χωριά όπως οι Εγγαρές και το Σαγκρί. Το κίτρο Νάξου παράγεται εδώ και εκατοντάδες χρόνια, ενώ εξάγεται εδώ και περίπου έναν αιώνα. Το αποστακτήριο Βαλλίνδρα στο χωριό Χαλκί λειτουργεί από το 1896 και η επίσκεψη σε αυτό, είτε στο πλαίσιο μιας οργανωμένης ξενάγησης είτε ατομικά, σου δίνει την ευκαιρία να γνωρίσεις την παραδοσιακή διαδικασία παραγωγής του λικέρ σε χάλκινα δοχεία. Εκεί μαθαίνεις και τη διαφορά ανάμεσα στα τρία χρώματά του (λευκό, πράσινο και κίτρινο), ανάλογα με την περιεκτικότητα σε αλκοόλ και ζάχαρη. Η Ποτοποιία Προμπονά προσφέρει επίσης γευσιγνωσία λικέρ κίτρου στο αποστακτήριό της κοντά στη Χώρα, στην οποία διαθέτει και κατάστημα για να προμηθευτείς το αγαπημένο σου απόσταγμα.

Γευσιγνωσία ελαιόλαδου σε ελαιοτριβείο

Κάθε μία από τις εμπειρίες γαστρονομίας της Νάξου αλλά και οι περισσότερες συνταγές που θα συναντήσεις στη ναξιώτικη κουζίνα περιλαμβάνει ντόπιο ελαιόλαδο. Τίποτα, όμως, δεν συγκρίνεται με μια επιτόπια δοκιμή εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου απευθείας από την πηγή.

Πού μπορείς να ζήσεις κάτι τέτοιο; Σε ελαιοτριβεία όπως το Happy Olives στο χωριό Μύλοι, στην «καρδιά» της Νάξου. Θα δεις πώς οι ελαιώνες της Νάξου είναι φυτεμένοι σε πεζούλες και θα μάθεις τα πάντα για τις παραδοσιακές τεχνικές άρδευσης. Επιπλέον, θα γνωρίσεις τις διαφορές μεταξύ των ποικιλιών ελιάς της Νάξου και τα χαρακτηριστικά των επιτραπέζιων ειδών ελιάς και του λαδιού που παράγουν. Αν έχεις την τύχη να επισκεφθείς τη Νάξο το φθινόπωρο, μπορεί να έχεις ακόμη και την ευκαιρία να συμμετάσχεις στο μάζεμα της ελιάς. Στο χωριό Εγγαρές υπάρχει επίσης ένα Μουσείο Ελαιοτριβείο που στεγάζεται σε ένα από τα παλαιότερα ελαιοτριβεία του νησιού, χρονολογούμενο από το 1884. Το διατηρεί η ίδια οικογένεια εδώ και πέντε γενιές και φιλοξενεί μια έκθεση με αυθεντικά εργαλεία και υλικά παραγωγής ελαιόλαδου. Οι ξεναγήσεις περιλαμβάνουν δωρεάν γευσιγνωσία ελαιόλαδου και είναι μια υπέροχη ευκαιρία να γνωρίσεις ένα από τα πιο πολύτιμα τοπικά προϊόντα της Νάξου από κοντά.

Γευσιγνωσία κρασιού σε αμπελώνα

Η τελευταία πρόταση για μια αξέχαστη εμπειρία γαστρονομίας στη Νάξο είναι η γευσιγνωσία κρασιού. Σε αντίθεση με πολλά άλλα ελληνικά νησιά, η Νάξος δεν είναι μεγάλη οινοπαραγωγός περιοχή. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι εδώ καλλιεργούνταν αμπέλια ήδη από την αρχαιότητα και τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει εντυπωσιακές προσπάθειες για να μπει το νησί στον οινολογικό χάρτη. Μια επίσκεψη στο οινοποιείο της Αγίας Άννας στο χωριό Ποταμιά περιλαμβάνεται σε πολλές γαστρονομικές εκδρομές στη Νάξο. Η εμπειρία γευσιγνωσίας περιλαμβάνει λευκά, ροζέ, ερυθρά καθώς και γλυκά και ξηρά κρασιά που παρασκευάζονται από ποικιλίες όπως Φωκιανό, Μαντηλαριά, Μονεμβασιά, Σαββατιανό και άλλες ποικιλίες σταφυλιών των Κυκλάδων. Ο αμπελώνας φιλοξενεί και μια βυζαντινή εκκλησία του 9ου αιώνα η οποία προσθέτει έναν ιστορικό και πολιτιστικό χαρακτήρα στην εμπειρία.
 

Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις εμπειρίες και τα μουσεία που αναφέρονται παραπάνω, ανάτρεξε στην ενότητα Σχεδίασε παρακάτω.