3 διαδρομές για βόλτα στις γειτονιές των Χανίων

ΒΟΛΤΑ ΣΤΙΣ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ #1: ΝΙΩΣΕ ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΕΝΕΤΙΚΗ ΑΙΓΛΗ 

Η πρώτη μας βόλτα στις γειτονιές των Χανίων αποκαλύπτει το πολυπολιτισμικό παρελθόν της πόλης και σε ξεναγεί στην Παλιά Πόλη των Χανίων όπου με επίκεντρο την Ενετική κληρονομιά μέσα και γύρω από το λιμάνι θα εξερευνήσεις ακόμα και την τουρκική, την ελληνική και την εβραϊκή συνοικία της Οθωμανικής εποχής, κάνοντας μια κυκλική διαδρομή 3χλμ με αφετηρία το Φρούριο Φιρκά.

• Το Ενετικό Λιμάνι των Χανίων

Στη δυτική άκρη του Παλιού Λιμανιού, το Φρούριο Φιρκά χτίστηκε από τους Ενετούς ως στρατώνας και διοικητήριο λίγο πριν από την οθωμανική κυριαρχία το 1645, ενώ η θέα από τα τείχη εξακολουθεί να είναι μία από τις πιο επιβλητικές στα Χανιά. Απέναντι βρίσκεται και ο περίφημος φάρος των Χανίων, ο οποίος αρχικά χτίστηκε από τους Ενετούς αλλά ανακατασκευάστηκε από τους Αιγύπτιους τον 19ο αιώνα.

Από το Φρούριο Φιρκά μπορείς να δεις όλη την προκυμαία. Πριν ξεκινήσεις να την περπατάς, πέρνα από το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης στην είσοδο του φρουρίου, όπου μπορείς -μέσα από αντίγραφα πλοίων, ευρήματα ναυαγίων και πολλά άλλα- να μάθεις για την ιστορία της γειτονιάς γύρω από το λιμάνι, αλλά και την ιστορία της Μάχης της Κρήτης το 1941. 

Διασχίζοντας το Ενετικό Λιμάνι των Χανίων, θα συναντήσεις το τζαμί Κιουτσούκ Χασάν Πασά. Προτού όμως φτάσεις εκεί, κάνε μια στάση στις ταβέρνες και τα μπαρ στον παραλιακό δρόμο - είναι δημοφιλή στέκια για ντόπιους και  επισκέπτες. Το τζαμί Κιουτσούκ Χασάν (επίσης γνωστό ως Γιαλί Τζαμί- ή "τζαμί δίπλα στη θάλασσα") χτίστηκε τον 17ο αιώνα πάνω στη θέση ενός αρχαίου ελληνικού ναού. Δεν διαθέτει πλέον τον μιναρέ του, αλλά ο κλασικός οθωμανικός σχεδιασμός του περιλάμβανε ένα κεντρικό θολωτό κτίριο και επεκτάσεις και στις δύο πλευρές με επτά μικρότερους θόλους.

Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται τα Ενετικά Νεώρια (ή αλλιώς ναυπηγεία) που βοήθησαν να γίνει ο Ενετικός στόλος ο πιο επιβλητικός στη Μεσόγειο. Τα δύο σημαντικότερα - το Μεγάλο και το Μικρό Αρσενάλι - είναι κτίρια-ορόσημα στα Χανιά, με το Μεγάλο Αρσενάλι (από το 1585) να έχει χρησιμοποιηθεί ως χριστιανικό σχολείο, δημόσιο νοσοκομείο και δημαρχείο. Σήμερα, φιλοξενεί πολιτιστικές εκδηλώσεις ενώ εδώ μπορείς να βρεις και χώρους για να εργαστείς remote.
Από τα αρχικά 20 Νεώρια σήμερα έχουν απομείνει επτά και μαζί με τα εστιατόρια και τα μπας δημιουργούν ένα εξαιρετικό σκηνικό σε αυτό το κομμάτι της προκυμαίας. Ανάμεσά τους βρίσκεται και το Νεώριο Μόρο, όπου στεγάζεται το Μουσείο Αρχαίας και Παραδοσιακής Ναυπηγικής όπου θα θαυμάσεις ένα αντίγραφο μινωικού πλοίου (16ος-15ος αιώνας π.Χ.).

Βόλτα στην Παλιά Πόλη των Χανίων 

• Η πλατεία Σπλάντζια και η τουρκική συνοικία 

Η βόλτα στη γειτονιά της Παλιάς Πόλης των Χανίων συνεχίζεται στην τουρκική συνοικία. Ακολουθώντας την οδό Αρχολέων και στη συνέχεια την οδό Δασκαλογιάννη, φτάνεις στην πλατεία Σπλάντζια, όπου υπάρχει ένα βιβλιοπωλείο-διαμάντι, το Μικρό Καράβι (Δασκαλογιάννη 55) με πολλά ξενόγλωσσα βιβλία. Εδώ αξίζει να διασχίσεις την πλατεία που είναι γεμάτη ταβερνάκια με τραπέζια στη σκιά των δέντρων και να συνεχίσεις μέχρι την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, η οποία χτίστηκε στη θέση μιας άλλης εκκλησίας που δημιουργήθηκε από μοναχούς του Δομινικανικού τάγματος το 1320.

Στη συνέχεια σου προτείνουμε να ακολουθήσεις την οδό Επισκόπου Καλλίστου, μέχρι να φτάσεις στην εκκλησία των Αγίων Αναργύρων (μία από τις λίγες στα Χανιά που παρέμειναν χριστιανικές κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας), πριν επιστρέψεις στην οδό Δασκαλογιάννη για να επισκεφθείς ένα μοναδικό χώρο τέχνης, την γκαλερί RedD Gallery. Τέλος, κλείσε αυτό το κομμάτι της βόλτας σου στρίβοντας στην οδό Χατζημιχάλη Νταλιάνη, όπου ο μιναρές του Αχμέτ Αγά ξεχωρίζει, μιας και είναι ο ένας από τους δύο μιναρέδες της οθωμανικής εποχής που διατηρούνται μέχρι σήμερα στα Χανιά.

• Ο Τοπανάς και η εβραϊκή Συνοικία

Η βόλτα σε αυτή τη γειτονιά των Χανίων επιβάλλεται να περιλαμβάνει και την εβραϊκή συνοικία και τη συνοικία Τοπανά, διάσημη για την ενετική αρχιτεκτονική του 17ου και 18ου αιώνα και τα τουρκικά λουτρά. Μάλιστα, στον Τοπανά έμεναν οι Έλληνες των Χανίων κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας.

Αν προχωρήσεις στην οδό Χατζημιχάλη Νταλιάνη και στη συνέχεια ακολουθήσει την οδό Σαρπάκη Καλλινίκου, θα φτάσεις στην πλατεία Αθηναγόρα και στον καθεδρικό ναό των Χανίων (που χτίστηκε αρχικά τον 14ο αιώνα και είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου). Εκεί βρίσκεται και το Λαογραφικό Μουσείο Χανίων (γνωστό και ως Κρητικό Σπίτι), με κεντημένα υφάσματα από όλη την Κρήτη. Η κοντινή Δημοτική Πινακοθήκη διαθέτει επίσης μια ενδιαφέρουσα συλλογή τοπικών έργων τέχνης.

Συνεχίζοντας, ακολούθησε την οδό Πόρτου και έλα στην οδό Κονδυλάκη, στον παράδρομο της οποίας θα συναντήσεις την συναγωγή Etz Hayyim η οποία είναι η μοναδική σωζόμενη εβραϊκή συναγωγή στην Κρήτη και όπως φαντάζεσαι έχεις ήδη βρεθεί στην καρδιά της εβραϊκής συνοικίας. Τα στενά δρομάκια εδώ -ειδικά στις οδούς Ζαμπελίου, Δούκα και Πέτρου -είναι γεμάτα με καταστήματα, εστιατόρια και μερικά από τα πιο μοντέρνα μπαρ των Χανίων. Εμείς σου προτείνουμε να ακολουθήσεις την οδό Ζαμπελίου μέχρι να φτάσεις στην οδό Θεοτοκοπούλου και να βγεις προς τη συνοικία Τοπανά, ολοκληρώνοντας τη βόλτα σου με τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Συλλογή Χανίων η οποία βρίσκεται πίσω από το φρούριο Φιρκά (στεγάζεται σε ένα ενετικό μοναστήρι του 15ου αιώνα, γνωστό ως San Salvatore, προτού μετατραπεί σε τζαμί και τελικά επαναχρησιμοποιηθεί ως μουσείο).

🖈 Χάρτης της βόλτας #1

ΒΟΛΤΑ ΣΤΙΣ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ #2: ΑΠΟΛΑΥΣΕ ΘΑΛΑΣΣΙΝΗ ΑΥΡΑ 

Η επόμενη βόλτα που αξίζει να κάνεις σου αποκαλύπτει δύο ακόμη μοναδικές γειτονιές των Χανίων και επικεντρώνεται στην ακτογραμμή ανατολικά του Ενετικού Λιμανιού. Η διαδρομή που σου προτείνουμε σε πηγαίνει στη συνοικία Κουμ Καπί (εδώ βρισκόταν ένας από τους τρεις προμαχώνες εντός των προστατευτικών τειχών που χτίστηκαν από τους Ενετούς τον 16ο αιώνα και ένα από τα πρώτα μέρη που κατοικήθηκαν εκτός των οχυρωματικών τειχών) και στα Ταμπακαριά (πρώην βιομηχανική περιοχή όπου βρίσκονταν τα βυρσοδεψεία των Χανίων του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα).

Κάποτε αυτές οι δύο γειτονιές ήταν υποβαθμισμένες, σήμερα, όμως, είναι δύο από τις πιο μοντέρνες και δημοφιλείς γειτονιές των Χανίων, με πολλές επιλογές φαγητού και ποτού και πολύ διαφορετική ατμόσφαιρα από την Παλιά Πόλη. Η διαδρομή στην προκυμαία έχει μήκος 1,7 χλμ με δυνατότητα παράκαμψης προς την πλατεία Ελευθερίας. Αν την ακολουθήσεις θα επεκτείνεις τη βόλτα σου στα 3,1 χλμ.

• Βόλτα στην προκυμαία της συνοικίας Κουμ Καπί στα Χανιά  

Η βόλτα σου ξεκινά από τον προμαχώνα Sabbionara, ακριβώς ανατολικά του Ενετικού Λιμανιού, στην τοιχοποιία του οποίου που απεικονίζει το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου, το κλασικό βενετσιάνικο οικόσημο. Ο προμαχώνας είναι περισσότερο γνωστός με το τουρκικό του όνομα, Κουμ Καπί. Πάντως και οι δύο ονομασίες -Sabbionara και Koum Kapi- μεταφράζονται ως Πύλη της Άμμου, καθώς η πύλη οδηγούσε σε μια αμμώδη παραλία.

Αυτή είναι η αφετηρία μιας βόλτας που εκτείνεται κατά μήκος της προκυμαίας της συνοικίας Κουμ Καπί (οδός Ακτής Μιαούλη). Μεγάλο μέρος της διαδρομής είναι πεζοδρομημένο και εδώ θα απολαύσεις την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που δίνουν στη συνοικία οι καφετέριες, τα μπαρ, τα εστιατόρια και οι ταβέρνες που συγκεντρώνουν κόσμο πρωί-βράδυ. Περίπου 600 μέτρα κατά μήκος της προκυμαίας, λίγο πριν φτάσεις στη μικρή παραλία Κουμ Καπί, βρίσκεται το Maiami, μια brasserie που είναι ταυτόχρονα γκαλερί κεραμικών της τοπικής καλλιτέχνιδας και οινοποιού Αλεξάνδρας Μανουσάκη, αλλά και εστιατόριο που σερβίρει νόστιμο, σπιτικό φαγητό. Στο πίσω μέρος υπάρχει το εργαστήριο όπου η Αλεξάνδρα Μανουσάκη δημιουργεί τα έργα τέχνης. 

Περίπου 200 μέτρα πιο πέρα, το παραλιακό μονοπάτι ανεβαίνει σε ένα υπερυψωμένοσημείο που κρύβει ένα μικρό πάρκο, πίσω από τη Βίλα Κούνδουρου (στην κορυφή της οδού Ηρώων Πολυτεχνείου), η οποία ήταν το σπίτι του Μανούσου Κούνδουρου (1860-1933), Έλληνα επαναστάτη και σημαντικής πολιτικής προσωπικότητας της Κρήτης.

• Πάρε μια γεύση από τη καθημερινότητα των ντόπιων στην Πλατεία Ελευθερίας 

Μόλις φτάσεις στη Βίλα Κούνδουρου έχεις την επιλογή να κάνεις μια παράκαμψη προς την Πλατεία Ελευθερίας ακολουθώντας την οδό Ηρώων Πολυτεχνείου. Στην καρδιά της πλατείας βρίσκεται το άγαλμα του Ελευθέριου Βενιζέλου, ο οποίος γεννήθηκε στην περιοχή των Χανίων (θα περάσεις από το σπίτι του στην επόμενη μας  βόλτα στη γειτονιά Χαλέπα των Χανίων) και διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας για 12 χρόνια μεταξύ 1910 και 1933.

Τα επιβλητικά κτίρια της πλατείας είναι η Περιφέρεια και το Δημαρχείο Χανίων, καθώς και το Δικαστικό Μέγαρο Χανίων, ενώ γύρω από την πλατεία θα βρεις φανταστικά καφέ, εστιατόρια και καταστήματα που λατρεύουν οι ντόπιοι.

• Εξερεύνηση στο βιομηχανικό σκηνικό που συνθέτουν τα Ταμπακαριά 

Επιστρέφοντας στη Βίλα Κούνδουρου, συνεχίζεις κατά μήκος της προκυμαίας στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου, στο παραλιακό μέτωπο της γειτονιάς της Χαλέπας των Χανίων. Στρίβοντας στην οδό Βιβιλάκη θα προχωρήσεις 300μ ακόμα και θα φτάσεις στη συνοικία Ταμπακαριά («ταμπάκ» στα τουρκικά σημαίνει βυρσοδεψείο). Περισσότερα από 80 βυρσοδεψεία λειτουργούσαν εδώ μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, αλλά καθώς η ζήτηση για δέρμα μειώθηκε, τα εργαστήρια έκλεισαν, καθιστώντας την περιοχή αυτή μια από τις πιο υποβαθμισμένες γειτονιές των Χανίων.

Σήμερα πολλά από τα κτίρια των βυρσοδεψείων έχουν ανακαινιστεί, δίνοντας στην περιοχή μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που συνδυάζει εγκαταλελειμμένα κτίρια με ανακαινισμένα κτίρια βυρσοδεψείων που στεγάζουν ξενοδοχεία και βίλες και μερικά από τα πιο cool εστιατόρια στα Χανιά. Αν θες να δεις τι εννοούμε, στρίψε στο σοκάκι λίγο πριν το τέλος της οδού Βιβιλάκη που οδηγεί στη θάλασσα. Τα εστιατόρια εδώ είναι από τα αδιαμφισβήτητα διαμάντια της πόλης, όχι μόνο λόγω του ότι τα τραπέζια τους βρίσκονται ακριβώς δίπλα στη θάλασσα με θέα στην Παλιά Πόλη των Χανίων, αλλά και λόγω του φαγητού που σερβίρουν (από παραδοσιακό μέχρι high end). Προγραμμάτισε έτσι τη βόλτα σου σε αυτή τη γειτονιά των Χανίων, ώστε να συνδυάσεις δύο απολαύσεις, το φαγητό και ένα από τα καλύτερα ηλιοβασιλέματα της πόλης.

🖈 Χάρτης της βόλτας #2 

ΒΟΛΤΑ ΣΤΙΣ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ #3: ΓΝΩΡΙΣΕ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Η τελευταία βόλτα στα Χανιά σε ξεναγεί στην καρδιά της συνοικίας Χαλέπα η οποία αποτελούσε το διπλωματικό και αριστοκρατικό κέντρο των Χανίων στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα και συνεχίζει μέχρι τους τάφους του Βενιζέλου. Είναι κάπως πιο απαιτητική από τις άλλες δύο σαν διαδρομή, καθώς τα τελευταίο κομμάτι της συνολικά 3,5 χλμ διαδρομής είναι ανηφορικό. Αν οι κλίσεις σου φαίνονται... βουνό, χαλάρωσε τον βηματισμό σου, πάρε τον χρόνο σου και παρατήρησε πιο ελεύθερα την διαδρομή! Αξίζει τον κόπο αφού περιλαμβάνει μερικά από τα πιο εντυπωσιακά κτίρια της σύγχρονης ιστορίας των Χανίων και θα σε ανταμείψει με την καλύτερη θέα στην πόλη.

• Ξεκίνα με αφετηρία το Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων 

Θα μπορούσες άνετα να ξεκινήσεις την τρίτη σου βόλτα σε αυτή τη γειτονιά των Χανίων από την οδό Ελευθερίου Βενιζέλου, με τα αρχοντικά (πολλά από αυτά είναι πρώην προξενεία) που σε μεταφέρουν αμέσως στα χρόνια της αριστοκρατικής ακμής της Χαλέπας. Όμως καμία επίσκεψη στα Χανιά δεν είναι πλήρης αν δεν επισκεφθείς το Αρχαιολογικό Μουσείο, το οποίο πρόσφατα μεταφέρθηκε σε ένα υπερσύγχρονο κτίριο στη Χαλέπα. Το μουσείο καλύπτει μέσα από μοναδική εκθέματα την ιστορία της αρχαίας Κρήτης, από την προϊστορία έως τη ρωμαϊκή εποχή του 2-3ου αιώνα μ.Χ.

• Γνώρισε τα αρχοντικά της αριστοκρατικής Χαλέπας

Πάμε για λίγο αυθεντικό αριστοκρατικό vibe; Ακολουθώντας την οδό Ελευθερίου Βενιζέλου, η πρώτη σου στάση είναι το κτίριο του πρώην βρετανικού προξενείου στον αριθμό 162 (τώρα είναι ξενοδοχείο). Ο νεοκλασικός σχεδιασμός και η επιβλητικότητα μαρτυρούν τη σημασία του κτηρίου, αλλά είναι οι φοίνικες, η αριστοκρατική αυλή με τα σιντριβάνια και η διπλή σκάλα που του δίνουν το στυλ του. 

Επόμενο κομψοτέχνημα είναι η Βίλλα Ανδρομέδα (τώρα εδώ στεγάζεται ξενοδοχείο) στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου 150, ένα διώροφο αρχοντικό που χτίστηκε το 1870 από έναν Τούρκο πασά και ήταν κάποτε το γερμανικό προξενείο. 

Λίγο παρακάτω θα συναντήσεις την Παλαιά Γαλλική Σχολή (ήταν η πρώην Γαλλική Σχολή των μοναχών του Τάγματος του Αγίου Ιωσήφ) που χτίστηκε το 1852 για να διδάσκει γαλλικά -την επίσημη διεθνή γλώσσα εκείνη την εποχή- στα παιδιά εύπορων οικογενειών. Σήμερα στεγάζει την αίθουσα διαλέξεων της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης. 

Το επόμενο αρχοντικό που θα δεις ξεπερνά σε σημασία όλα τα άλλα, καθώς κατευθύνεσαι προς την Οικία Ελευθερίου Βενιζέλου στην αρχή της οδού Χαλεπά (συνέχεια της οδού Ελευθερίου Βενιζέλου). Χτίστηκε το 1880 από τον Κυριάκο Βενιζέλο για τον γιο του και σήμερα αποτελεί μουσείο με αντικείμενα και έπιπλα του Κρητικού πολιτικού άνδρα, ο οποίος έζησε εκεί για 30 χρόνια (1880-1910) και περιστασιακά μεταξύ 1927-1935. Ακριβώς απέναντι, στην πλατεία Έλενας Βενιζέλου, βρίσκεται το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών Ελευθέριος Βενιζέλος, ένα ίδρυμα που επικεντρώνεται στην έρευνα και την εκπαίδευση για τον Ελευθέριο Βενιζέλο και την εποχή του καθώς και ένα ήσυχο μικρό καφέ, τέλειο για χαλάρωση. Ακριβώς απέναντι από την πλατεία βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής, μια πανέμορφη εκκλησία ρωσικής αρχιτεκτονικής (πρόσεξε τον τρούλο στην κορυφή) που χτίστηκε με σχέδια από τη Ρωσία.

• Η εντυπωσιακή θέα από τους τάφους του Βενιζέλου 

Επιστρέφοντας στην οδό Χαλεπά, ξεκινάς μια διαδρομή 2,6 χλμ (30 λεπτά) μέχρι τους τάφους του Βενιζέλου. Στη διασταύρωση της οδού Χαλεπά και της οδού Προφήτη Ηλία (οι κύριοι δρόμοι προς τους τάφους) βρίσκεται η εκκλησία της Ευαγγελιστρίας, χτισμένη στις αρχές του 20ου αιώνα, με δίδυμα καμπαναριά και χαρακτηριστική στέγη με μπλε θόλο.

Φτάνοντας στους τάφους Βενιζέλου, θα εντυπωσιαστείς από την ηρεμία και την γαλήνη του τόπου ανάπαυσης του επτά φορές Έλληνα πρωθυπουργού και του γιου του, Σοφοκλή, ο οποίος ήταν επίσης πρωθυπουργός από το 1943-1952. Στην κορυφή του λόφου υπάρχει δασικό πάρκο και καφέ, καθώς και η εκκλησία του Προφήτη Ηλία. Αλλά, ένας ακόμη λόγος που αξίζει να φτάσεις ως εδώ, είναι η πανοραμική θέα της πόλης και του Αιγαίου - που γίνεται ακόμα πιο ξεχωριστή κατά το ηλιοβασίλεμα.

🖈 Χάρτης της βόλτας #3

3 διαδρομές για βόλτα στις γειτονιές των Χανίων 

Λοιπόν; Εσένα ποια από τις 3 διαδρομές για βόλτα στις γειτονιές των Χανίων σου άρεσε περισσότερο; Η Ενετική Παλιά Πόλη, το trendy Κουμ Καπί και τα Ταμπακαριά ή η αριστοκρατική Χαλέπα; Ή μήπως θέλεις να συνδυάσεις τα καλύτερα σημεία και από τις τρεις; Γιατί ξέρεις, στα Χανιά όλα γίνονται!

Ο οδοιπορικός γύρος των Χανίων σε 8 ημέρες