Μια βόλτα στο Κάστρο Ιωαννίνων
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
Περιήγηση στο Κάστρο των Ιωαννίνων
Αν αναρωτιέσαι τι να δεις στην πόλη των Ιωαννίνων, τότε κάνε μια βόλτα στην οχυρωμένη παλιά πόλη, δηλαδή το Κάστρο των Ιωαννίνων, με τη μακραίωνη ιστορία και τα σημαντικά μνημεία. Το Κάστρο Ιωαννίνων είναι το παλαιότερο βυζαντινό κάστρο που κατοικείται αδιάκοπα μέχρι σήμερα στην Ελλάδα. Ουσιαστικά είναι μια πόλη μέσα στην πόλη, ένας λαβύρινθος από δρομάκια όπου θα βρεις κτίρια και μουσεία και φυσικά καφέ, ταβερνάκια, μαγαζάκια με αναμνηστικά, και σπίτια με παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Ιστορικά αρχεία μαρτυρούν ότι κατασκευάστηκε από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α' τον 6ο αιώνα, αν και οι ανασκαφές έχουν αποκαλύψει αντικείμενα της ελληνιστικής περιόδου από τον 4ο-3ο αιώνα π.Χ.
Πάντως σήμερα η φήμη του συνδέεται περισσότερο με την ύστερη οθωμανική περίοδο και τον Αλή Πασά, ο οποίος με έδρα τα Ιωάννινα διοικούσε ένα ημιαυτόνομο κράτος που περιλάμβανε μεγάλο μέρος της Ελλάδας και της Αλβανίας. Η διακυβέρνηση του Πασά, από το 1787-1822, ήταν ταυτόχρονα βίαιη και χαρισματική, ενώ καθιέρωσε τα Ιωάννινα ως μια από τις πλουσιότερες οικονομικά και πολιτιστικά πόλεις της Ελλάδας.
Η οχυρωμένη παλιά πόλη των Ιωαννίνων καταλαμβάνει ένα μεγάλο βραχώδες ακρωτήριο δίπλα στη λίμνη Παμβώτιδα και χωρίζεται σε δύο μέρη. Μια περιτειχισμένη βορειοανατολική ακρόπολη που ήταν γνωστή ως Πάνω Γουλάς (Άνω Πόλη) κατά τους βυζαντινούς χρόνους, στη διάρκεια των οποίων διέθετε παλάτι και εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη, μέχρι που η χριστιανική κοινότητα εκδιώχθηκε και το βυζαντινό παλάτι αντικαταστάθηκε από το συγκρότημα κτιρίων του Τζαμιού Ασλάν Πασά (17ος αιώνας). Τα ερείπια διασώζονται μέχρι σήμερα και μπορείς να τα αναζητήσεις ή απλά να απολαύσεις μια ατμοσφαιρική βόλτα στο Κάστρο των Ιωαννίνων: ένα λαβύρινθο πλακόστρωτων δρόμων με όμορφα σπίτια, καφέ και καταστήματα.
Στα νοτιοανατολικά βρίσκεται η ακρόπολη, γνωστή με το οθωμανικό της όνομα Ιτς Καλέ, (που σημαίνει εσωτερικό φρούριο), η οποία είναι ουσιαστικά ένας ξεχωριστός θύλακας εντός του κάστρου των Ιωαννίνων με ξεχωριστά τείχη και πύλες. Εδώ βρίσκονταν τα κτίρια που συγκροτούσαν το Σεράι του Αλή Πασά. Σήμερα, στο Ιτς Καλέ θα δεις τα ερείπια του Πύργου του Βοημούνδου από τη βυζαντινή περίοδο, κάποια κτίρια από το Σεράι του Αλή Πασά που έχουν διασωθεί και έχουν νέες χρήσεις, τον τάφο του Αλή Πασά, το Φετιχιέ Τζαμί, μια πρώην πυριτιδαποθήκη και άλλα ιστορικά κτίρια, ορισμένα από τα οποία λειτουργούν σήμερα ως μουσεία.
ΕΜΠΝΕΥΣΟΥ
ΜΗ ΧΑΣΕΙΣ
Κορυφαία αξιοθέατα του Κάστρου των Ιωαννίνων
Η βόλτα στην παλιά πόλη των Ιωαννίνων και, πιο συγκεκριμένα, στα αξιοθέατα του Κάστρου ξεκινά από την Πύλη του Αγίου Γεωργίου και τη βορειοανατολική ακρόπολη. Εναλλακτικά, μπορείς να ξεκινήσεις περιήγηση στο κάστρο Ιωαννίνων από τις Πύλες Β ή Δ, που βρίσκονται δίπλα στη λίμνη. Η διαδρομή καταλήγει στη νοτιοανατολική ακρόπολη, περνώντας από την Πύλη του Ιτς Καλέ.
Η ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΚΡΟΠΟΛΗ
Η Συναγωγή
Στρίβοντας αριστερά αμέσως μετά την Πύλη του Αγίου Γεωργίου, θα συναντήσεις ένα κτίριο που ξεχωρίζει, καθώς δεν είναι ούτε βυζαντινό ούτε οθωμανικό. Πρόκειται για την Εβραϊκή Συναγωγή των Ιωαννίνων, το σημαντικότερο σωζόμενο μνημείο της ρωμανιώτικης εβραϊκής κοινότητας, η οποία έχει παρουσία στην Ελλάδα από τους ελληνιστικούς χρόνους. Οι Ρωμανιώτες Εβραίοι διατήρησαν τη θρησκευτική τους ταυτότητα και εντάχθηκαν πλήρως στην τοπική κοινωνία, έχοντας την ελευθερία να ασκούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, ιδιαίτερα κατά την οθωμανική περίοδο, όταν ζούσαν εντός των τειχών. Η σημερινή Συναγωγή χτίστηκε το 1826, στη θέση μιας παλαιότερης, όπως μαρτυρά η επιγραφή στην πρόσοψή της.
Το Τζαμί Ασλάν Πασά & Εθνογραφικό Μουσείο
Το τζαμί Ασλάν Πασά ανεγέρθηκε το 1618 στη θέση της βυζαντινής εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη, η οποία καταστράφηκε έπειτα από μια αποτυχημένη εξέγερση εναντίον των Οθωμανών. Αποτελούσε μέρος ενός ευρύτερου συγκροτήματος που περιλάμβανε, εκτός από το ίδιο το τζαμί, έναν μεντρεσέ (θρησκευτικό σχολείο), βιβλιοθήκη και οθωμανικά λουτρά. Με τον χαρακτηριστικό του τρούλο, τον ψηλό μιναρέ και την κιονοστοιχία στην είσοδο, το τζαμί αποτελεί εντυπωσιακό δείγμα της οθωμανικής αρχιτεκτονικής. Σήμερα φιλοξενεί το Δημοτικό Εθνογραφικό Μουσείο Ιωαννίνων, όπου παρουσιάζονται εκθέματα από τις τρεις κύριες θρησκευτικές κοινότητες της πόλης: χριστιανούς, μουσουλμάνους και εβραίους. Λίγα λεπτά πιο πέρα, βρίσκεται το Σουφαρί Σαράι, ένα κομψό διώροφο κτίριο που λειτούργησε ως Σχολή Ιππικού και χτίστηκε με εντολή του Αλή Πασά για την εκπαίδευση των στρατιωτών του και σήμερα στεγάζει σχολεία.
ΙΤΣ ΚΑΛΕ
Ο τάφος του Αλή Πασά
Μπαίνοντας στην εσωτερική ακρόπολη του Ιτς Καλέ, θα φτάσεις στο σημείο όπου βρίσκονται τα ερείπια του παλατιού και ο τάφος του Αλή Πασά, ενός από τους πιο εμβληματικούς ηγεμόνες της οθωμανικής περιόδου στην Ελλάδα. Το πρώτο στοιχείο που τραβά την προσοχή είναι το περίτεχνο σιδερένιο κιγκλίδωμα γύρω από τον τάφο, ένα εντυπωσιακό μεταλλικό «κλουβί» που δημιουργεί ένα ατμοσφαιρικό και σιωπηλό σκηνικό για τον τόπο ανάπαυσής του. Ο Αλή Πασάς σκοτώθηκε σε ηλικία 82 ετών στη Μονή του Αγίου Παντελεήμονα, στο νησάκι της λίμνης Παμβώτιδας, ύστερα από εντολή των Οθωμανών. Το ακέφαλο σώμα του ετάφη εδώ, ενώ το κεφάλι του εκτέθηκε σε ασημένια πιατέλα μέσα στην Παλιά Πόλη των Ιωαννίνων (και αργότερα στην Κωνσταντινούπολη) για να αποδειχθεί ότι ήταν πράγματι νεκρός. Μαζί του, στον ίδιο τάφο, βρίσκονται και τα λείψανα μιας από τις συζύγους του.
Το Φετιχιέ Τζαμί
Χτισμένο αμέσως μετά την κατάληψη των Ιωαννίνων από τους Οθωμανούς το 1430 (το όνομά του σημαίνει «Τζαμί της κατάκτησης») στη θέση μιας βυζαντινής εκκλησίας των αρχών του 13ου αιώνα, το Τζαμί Φετιχιέ βρίσκεται δίπλα στον τάφο του Αλή Πασά και έχει θέα στη λίμνη Παμβώτιδα. Αρχικά ήταν μια ξύλινη κατασκευή, το 1611 αντικαταστάθηκε από ένα πέτρινο κτίριο και αναδιαμορφώθηκε εκτενώς το 1795 από τον Αλή Πασά, ο οποίος το μετέτρεψε στο κύριο τζαμί του παλατιού του. Είναι το πιο χαρακτηριστικό κτίριο του Ιτς Καλέ, χτισμένο στο ανατολικότερο και υψηλότερο σημείο της ακρόπολης. Ο μιναρές στη νοτιοδυτική γωνία του είναι ακόμη άθικτος, όπως και η θολωτή οροφή του, η αίθουσα προσευχής και η ανοιχτή στοά. Αναζήτησε τη διακόσμηση στους εξωτερικούς τοίχους (συμπεριλαμβανομένων γλυπτών πουλιών και μιας μουσουλμανικής πόλης) και τα γεωμετρικά μοτίβα και τις επιγραφές του Κορανίου στο εσωτερικό του θόλου.
Το Βυζαντινό Μουσείο των Ιωαννίνων
Η βόλτα στην πόλη των Ιωαννίνων συνεχίζεται στην άλλη πλευρά του τάφου του Αλή Πασά. Εδώ βρίσκεται ένα διώροφο κτίριο που αντικατέστησε ένα στρατιωτικό νοσοκομείο, το οποίο κατασκευάστηκε στα ερείπια της κατοικίας του Αλή Πασά μετά την ανακατάληψη των Ιωαννίνων από τους Έλληνες το 1913. Σήμερα στεγάζει το Βυζαντινό Μουσείο της πόλης. Το ισόγειο συγκεντρώνει γλυπτά, νομίσματα και κεραμικά, καθώς και εικόνες και άλλα εκκλησιαστικά κειμήλια από τον 4ο έως τον 19ο αιώνα, ενώ η μόνιμη έκθεση επικεντρώνεται σε παλαιοχριστιανικά, βυζαντινά και μεταβυζαντινά αντικείμενα από όλη την Ήπειρο.
Το Μουσείο Αργυροτεχνίας
Το τελευταίο αξιοθέατο στο Κάστρο των Ιωαννίνων που αξίζει να επισκεφθείς είναι το Μουσείο Αργυροτεχνίας, στο δυτικό προμαχώνα του φρουρίου του Καλέ. Το Μουσείο εκτείνεται σε δύο ορόφους του δυτικού προμαχώνα και στο παρακείμενο κτίριο των παλαιών μαγειρείων, παρουσιάζοντας την ιστορία της αργυροτεχνίας στην Ήπειρο από τον 15ο αιώνα και μετά. Εστιάζει όχι μόνο στις τεχνικές και τις τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά και στο κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύχθηκε αυτή η παραδοσιακή τέχνη. Εκτός από κείμενα και οπτικοακουστικό υλικό που περιγράφουν τις παραδοσιακές τεχνικές διαμόρφωσης και διακόσμησης ασημένιων αντικειμένων, θα βρεις μια συλλογή από λεπτοδουλεμένα ασημένια κοσμήματα και όπλα, καθώς και οικιακά ασημένια σκεύη και προσωπικά αντικείμενα.
ΣΧΕΔΙΑΣΕ
Πώς να πας στα Ιωάννινα από την Αθήνα;
Τα Ιωάννινα έχουν αεροδρόμιο με αρκετές πτήσεις από/προς την Αθήνα κάθε εβδομάδα. Εναλλακτικά, μπορείς να φτάσεις οδικώς από Αθήνα μέσω της Ολυμπίας Οδού και της Ιόνιας Οδού (411χλμ., 4,5 ώρες) ή να πάρεις υπεραστικό λεωφορείο από Αθήνα με προορισμό τα Ιωάννινα (εδώ θα βρεις τα καθημερινά δρομολόγια).
Πώς να πας στα Ιωάννινα από τη Θεσσαλονίκη;
Από τη Θεσσαλονίκη μπορείς να φτάσεις οδικώς στα Ιωάννινα μέσω της Εγνατίας Οδού (260χλμ., 3 ώρες) ή να πάρεις υπεραστικό λεωφορείο από Θεσσαλονίκη με προορισμό τα Ιωάννινα (εδώ θα βρεις τα καθημερινά δρομολόγια).
Πώς να πας στην πόλη των Ιωαννίνων από το αεροδρόμιο;
Η παλιά πόλη των Ιωαννίνων απέχει 5χλμ. από το αεροδρόμιο της πόλης (περίπου 15 λεπτά οδικώς). Για τη μετακίνησή σου μπορείς να νοικιάσεις αυτοκίνητο, να πάρεις ταξί ή να επιλέξεις το λεωφορείο (εδώ θα βρεις τα δρομολόγια).
- Όλο τον χρόνο υπάρχει κάτι ενδιαφέρον να δεις στα Ιωάννινα, ενώ η πόλη είναι πάντα ζωντανή χάρη και στο πανεπιστήμιό της.
- Στη διάρκεια του καλοκαιριού μπορείς να κάνεις εκδρομές από τα Ιωάννινα προς διάφορους προορισμούς της ακτογραμμής της Ηπείρου, όπως την Πάργα και τα Σύβοτα. Για την άνοιξη προτείνουμε δραστηριότητες στη φύση, όπως rafting σε κοντινές περιοχές, π.χ. τον Βοϊδομάτη και τον Αχέροντα ή πεζοπορίες στο φαράγγι του Βίκου. Επιπλέον, τα κοντινά Ζαγοροχώρια αποτελούν πανέμορφο και ειδυλλιακό προορισμό για αποδράσεις όλο το χρόνο.
Μουσεία εντός του Κάστρου Ιωαννίνων:
Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων
- Πληροφορίες για ωράριο λειτουργίας & εισιτήρια θα βρεις εδώ.
Μουσείο Αργυροτεχνίας
- Πληροφορίες για ωράριο λειτουργίας & εισιτήρια θα βρεις εδώ.
Δημοτικό Εθνογραφικό Μουσείο Ιωαννίνων
- Ανοιχτό καθημερινά 8:00-20:00 (καλοκαιρινό ωράριο) και 8:00-15:00 (χειμερινό ωράριο)
- Εισιτήρια: €4.5 (€2.5 μειωμένο)
- Περισσότερες πληροφορίες: +30 26510 26356
- Φθινόπωρο
- Άνοιξη
- Καλοκαίρι
- Χειμώνας
- Η περιήγηση στο Κάστρο των Ιωαννίνων ξεκινά και τελειώνει στην Πύλη του Αγίου Γεωργίου και περνά από όλα τα προαναφερθέντα αξιοθέατα. Συνολικά είναι 2.5χλμ., οπότε θα σου χρειαστεί περίπου 1 ώρα για να την ολοκληρώσεις. Αν θέλεις όμως να εμβαθύνεις στην ιστορία των αξιοθέατων και των μουσείων του Κάστρου των Ιωαννίνων, σίγουρα θα πρέπει να αφιερώσεις μισή μέρα.
Tip: Μέσα και έξω από τα τείχη του Κάστρου Ιωαννίνων υπάρχουν πολλά πράγματα για να κάνεις. Εμείς σου προτείνουμε να απολαύσεις την ατμόσφαιρα σε κάποιο από τα παραλίμνια καφέ της πόλης.
