Επίσκεψη στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
Επίσκεψη στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας
Η Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας είναι ακριβώς αυτό το μουσείο που έλειπε από την πόλη. Ιδρύθηκε το 1900, όμως η πρόσφατη εκδοχή της -ένα υπερσύγχρονο, πλήρως ανακαινισμένο κτήριο που άνοιξε τις πύλες του στο κοινό το 2021- είναι αυτή που ανταποκρίνεται απόλυτα πλέον στο μέγεθος και τη λάμψη των εκθεμάτων της.
Εδώ θα δεις έργα των Ευρωπαίων πρωτοπόρων της ζωγραφικής τέχνης (όπως ο Ρέμπραντ και ο Πικάσο), αλλά ο πραγματικός λόγος που πρέπει να επισκεφθείς την έκθεση είναι τα έργα διάσημων Ελλήνων ζωγράφων που αποτυπώνουν άψογα την ιστορική εξέλιξη της σύγχρονης Ελλάδας.
Από τα πολύχρωμα μεταβυζαντινά χρόνια μέχρι τις καίριες στιγμές και προσωπικότητες της επανάστασης του 1821 και την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, η ιστορία της Ελλάδας αποτυπώνεται σε πορτρέτα, νεκρές φύσεις και τοπία, θαλασσογραφίες με ιστορικά και μυθολογικά μοτίβα, καθώς και προσωπικά θέματα των καλλιτεχνών.
Περισσότερα από 1.000 έργα φιλοξενούνται στα 21.000μ2 της Εθνικής Πινακοθήκης της Αθήνας μέσα σε μια διακόσμηση μινιμαλιστική και κομψή, με τον φωτισμό (σε μεγάλο μέρος του φυσικό) να δίνει συχνά την εντύπωση ότι οι πίνακες αυτοφωτίζονται.
Έλα λοιπόν και εσύ και γνώρισε τα έργα των πιο γνωστών σύγχρονων Ελλήνων ζωγράφων - ανάμεσά τους ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος (πιο γνωστός ως El Greco), ο Νίκος Εγγονόπουλος, ο Γιάννης Μόραλης, ο Ιάκωβος Ρίζος, ο Κώστας Τσόκλης, ο Γιώργος Γουναρόπουλος, ο Γιώργος Ιακωβίδης, ο Ευριπίδης Κουτλίδης και ο Αλέκος Φασιανός και πολλοί ακόμα (μερικούς επιπλέον θα διαβάσεις παρακάτω στα εκθέματα που δεν πρέπει με τίποτα να χάσεις).
ΕΜΠΝΕΥΣΟΥ
ΜΗ ΧΑΣΕΙΣ
Η «Λαϊκή Αγορά» (1979-1982) του Παναγιώτη Τέτση
Η έκθεση ξεκινά στο λόμπι του μουσείου με ένα τρίπτυχο μήκους 15 μέτρων που ξεχειλίζει από τα χρώματα, τους θορύβους και τα αρώματα μιας αγοράς στο κέντρο της Αθήνας, ζωγραφισμένο με το χαρακτηριστικό μεταϊμπρεσιονιστικό ύφος του καλλιτέχνη. Είναι μια σκηνή που υποδηλώνει ότι η Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας είναι ανοιχτή σε όλους.
Η «Προσωπογραφία της κυρίας Σερπιέρη» (1869) του Νικηφόρου Λύτρα
Γνωστός ως "ο πατέρας της σύγχρονης ελληνικής ζωγραφικής", ο Λύτρας ήταν ο αγαπημένος Έλληνας ζωγράφος του βασιλιά Όθωνα και της βασίλισσας Αμαλίας και το πορτρέτο του βασιλικού ζεύγους είναι το καθοριστικό του έργο. Ωστόσο, αυτό το πορτρέτο της συζύγου ενός Έλληνα βιομηχάνου του έδωσε αναγνώριση από τη νεοσύστατη αστική τάξη της Αθήνας -πολύ περισσότερο και λόγω της υπερπολυτελούς χρυσής κορνίζας του πορτρέτου που κατασκευάστηκε στη Γαλλία.
«Στην ταράτσα» (1897) του Ιάκωβου Ρίζου
Ο σπουδαγμένος στο Παρίσι διάσημος Έλληνας ζωγράφος, Ιάκωβος Ρίζος, αναβιώνει το πνεύμα της Belle Epoque σε αυτό το ρομαντικό όραμα Αθηναίων αριστοκρατών από τα τέλη του 19ου αιώνα να χαλαρώνουν στο μπαλκόνι ενός νεοκλασικού σπιτιού στην Πλάκα, με την Ακρόπολη να διακρίνεται στο βάθος.
«Τα αρραβωνιάσματα» (1877) του Νικόλαου Γύζη
Σε αυτή την ελαιογραφία απεικονίζεται το έθιμο των ελληνικών οικογενειών να δεσμεύουν τα παιδιά τους για να παντρευτούν από μικρά κατά την οθωμανική περίοδο (πιθανώς για να τα προστατεύσουν από τους Τούρκους). Το αγόρι κοιτάζει με περιέργεια το δαχτυλίδι του, ενώ ο ιερέας απευθύνεται στο κορίτσι και οι οικογένειες παρακολουθούν με ικανοποίηση.
Ο «Χριστός» (περίπου 1900) του Κωνσταντίνου Παρθένη
Το θέμα αυτής της συγκλονιστικής κυκλικής ελαιογραφίας που απεικονίζει έναν πένθιμο Χριστό με αγκαθωτό στέμμα, ενισχύεται από τη συγκίνηση που εκπέμπουν τα χρώματα (ένα φάσμα μπλε που συγχωνεύεται με το κίτρινο στη θέση του φωτοστέφανου), αλλά και από τα μάτια που ατενίζουν τον ουρανό.
Η «Σύνθεση» (1975) του Γιάννη Γαΐτη
Το επόμενο έργο σε περνάει στην pop art της δεκαετίας του 1970 με τις χαρακτηριστικές στυλιζαρισμένες φιγούρες του Γιάννη Γαΐτη, συγκεντρωμένες σαν πλήθος για να απεικονίσουν τη μαζική καταναλωτική κοινωνία και ντυμένες με τα χρώματα της ελληνικής σημαίας.
Η «Τοιχογραφία» (1932) του Φώτη Κόντογλου
Αυτή η γιγαντιαία τοιχογραφία δεν προοριζόταν ποτέ για δημόσια έκθεση και αρχικά είχε τοποθετηθεί στον τοίχο του σπιτιού του καλλιτέχνη. Είναι ζωγραφισμένη σε μεταβυζαντινό εκκλησιαστικό στυλ με τμήματα που απεικονίζουν πτυχές κεντρικής σημασίας για τη ζωή του, ένα Πάνθεον από προσωπικότητες που θαύμαζε ο διάσημος Έλληνας ζωγράφος όπως ο Όμηρος, ο Πυθαγόρας, ο Ηρόδοτος, ο Πλούταρχος κα., τη σύζυγο και την κόρη του και απεικονίσεις των μεγαλύτερων φόβων του.
Tο «Στούντιο» (1960) του Χατζηκυριάκου-Γκίκα
Με το ιδιότυπο μετακυβιστικό του στυλ, ο σπουδαίος Έλληνας ζωγράφος Χατζηκυριάκος-Γκίκας μας δίνει μια εικόνα του χώρου εργασίας του, συμπεριλαμβανομένων των επίπλων και του εξοπλισμού που αποτελούσαν μέρος της καθημερινότητάς του. Όπως θα δεις και εσύ, κανένας χώρος δεν μένει ανεκμετάλλευτος σε ένα στυλ ζωγραφικής εν μέρει εμπνευσμένο από τον Πικάσο.
Και κάτι έξτρα: το 1821 μέσα από τη ζωγραφική
Μια σειρά από μόνιμα και περιοδικά εκθέματα συγκεντρώθηκαν στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας για τον εορτασμό της διακοσιοστής επετείου του Πολέμου της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας κατά των Οθωμανών, αντιπροσωπεύοντας μερικά από τα πιο εμβληματικά γεγονότα και προσωπικότητες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Ανάμεσά τους είναι το «Επεισόδιο του Ελληνικού Αγώνα» του Ευγένιου Ντελακρουά (1856) που δείχνει έναν έφιππο στρατιώτη στο πεδίο της μάχης, φορώντας λευκή "φουστανέλα", μαύρη ζώνη με ζωνάρι και κεντημένο γιλέκο και «Η σφαγή της Χίου» (1824) που αποτυπώνει τη φρίκη ενός από τα πιο βίαια γεγονότα της ελληνικής επανάστασης.
Στην ενότητα αυτή συγκαταλέγονται και πίνακες του Έλληνα ζωγράφου, Θεόδωρου Βρυζάκη, όπως «Η Έξοδος του Μεσολογγίου» (1853), η οποία απεικονίζει τους κατοίκους που φεύγουν υπό την επίθεση των Τούρκων που ζητούν εκδίκηση για την απώλεια του ελέγχου της πόλης μερικούς μήνες νωρίτερα, «Η υποδοχή του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (1861), που αποτυπώνει την άφιξη του Άγγλου ρομαντικού ποιητή που έχασε τη ζωή του πολεμώντας με τους Έλληνες το 1824 και «Η Ελλάς ευγνωμονούσα» (1858), μια μυθολογική αλληγορία του έθνους που τελικά απελευθερώθηκε. Εν τω μεταξύ, το έργο του Νικόλαου Γύζη «Μετά την καταστροφή των Ψαρών», (περ. 1869-1898), απεικονίζει τους επαναστάτες ηγέτες Γιώργο Κολοκοτρώνη, Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και Ανδρέα Μιαούλη, καθώς και τον Βαυαρό υπολοχαγό και φιλέλληνα Karl Krazeisen.
Πως πάει κανείς στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας;
-
Το Μουσείο βρίσκεται στη λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου (κοντά στη Βασιλίσσης Σοφίας) στο Παγκράτι και απέχει 200μ. από το σταθμό του μετρό Ευαγγελισμός (μπλε γραμμή).
Πώς να πας στο κέντρο της Αθήνας από το αεροδρόμιο ή το λιμάνι;
- Από το Διεθνές Αεροδρόμιο της Αθήνας μπορείς να πάρεις ταξί (περίπου 40€ ευρώ κατά τη διάρκεια της ημέρας) ή λεωφορείο (Χ95) ή να νοικιάσετε αυτοκίνητο ή να πάρεις το μετρό απευθείας προς κέντρο (μπλε γραμμή προς Σύνταγμα).
- Από το λιμάνι του Πειραιά μπορείς να πάρεις ταξί (περίπου 30€ κατά τη διάρκεια της ημέρας), λεωφορείο (από την πύλη Ε12 μπορείς να πάρεις το Χ80 ή το 040 προς Σύνταγμα) ή το μετρό (μπλε γραμμή) που σε πηγαίνει από το λιμάνι κατευθείαν στο κέντρο της Αθήνας. Ανάλογα με την πύλη του πλοίου σου, μπορείς να περπατήσεις 15-20 λεπτά μέχρι το σταθμό του μετρό.
Ποια είναι η καλύτερη εποχή για να επισκεφθεί κανείς την Αθήνα;
- Αν θέλεις να ζήσεις την Αθήνα στα καλύτερά της, τότε προγραμμάτισε μια επίσκεψη στο διάστημα μεταξύ Οκτωβρίου και Απριλίου, όταν η καλοκαιρινή πολυκοσμία έχει χαλαρώσει και όταν θα μπορείς να γνωρίσεις ακόμα καλύτερα την καθημερινή ζωή των Αθηναίων.
Ποιο είναι το ωράριο λειτουργίας της Εθνικής Πινακοθήκης της Αθήνας;
- Η Πινακοθήκη είναι ανοιχτή καθημερινά (εκτός από Τρίτες και κάποιες εθνικές γιορτές) όλο το χρόνο.
- Το εισιτήριο κοστίζει €10 (€5 μειωμένο).
- Περισσότερες πληροφορίες για το ωράριο λειτουργίας και τα εισιτήρια θα βρεις εδώ
- Φθινόπωρο
- Άνοιξη
- Καλοκαίρι
- Χειμώνας
Πόσο χρόνο χρειάζεσαι για να επισκεφθείς την Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας;
- Μπορεί κανείς να περάσει εύκολα 2-3 ώρες στο μουσείο ή ακόμα και παραπάνω. Εξαρτάται από το χρόνο που έχεις να διαθέσεις και πόσο αναλυτικά θέλεις να γνωρίσεις τα εκθέματα.
- Στην υποδοχή της Εθνικής Πινακοθήκης της Αθήνας λειτουργεί πωλητήριο μεταξύ 10:00-17:30.
Στην είσοδο υπάρχουν οθόνες αφής που σου δίνουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για να σε βοηθήσουν να απολαύσεις την έκθεση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Συμπληρωματικά στη μόνιμη συλλογή υπάρχουν τακτικές περιοδικές εκθέσεις.
Στο καφέ Ιλισσός στο ισόγειο υπάρχουν τραπεζάκια στην αυλή, ενώ στον τελευταίο όροφο θα βρεις το καφέ-εστιατόριο Παρθένης, με πανοραμική θέα στην Ακρόπολη και το λόφο του Λυκαβηττού.
Το μουσείο είναι απόλυτα προσβάσιμο σε επισκέπτες με κινητικές δυσκολίες.
Ακόμα, διαθέτει βιβλιοθήκη που εκτείνεται σε δύο ορόφους και έχει μια μεγάλη συλλογή από βιβλία με θέμα την ελληνική και την ευρωπαϊκή σύγχρονη τέχνη.
Η Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας διαθέτει περίπου 20.000 έργα τέχνης, τα περισσότερα από τα οποία φυλάσσονται αποθηκευμένα. Ορισμένα εκτίθενται σε δορυφορικά μουσεία της Αθήνας ή σε άλλα σημεία της Ελλάδας.
Στα μουσεία-παραρτήματα της Εθνικής Πινακοθήκης της Αθήνας συγκαταλέγονται η Εθνική Γλυπτοθήκη στο Γουδί, η Εθνική Πινακοθήκη-Παράρτημα Ναυπλίου αφιερωμένη στην επανάσταση του 1821), το Παράρτημα της Κέρκυρας , με μια μόνιμη έκθεση έργων σύγχρονης τέχνης και το Μουσείο Καπράλου στην Αίγινα, στη μνήμη του γλύπτη Χρήστου Καπράλου.
