Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τη λέξη «Τήνος»;
Θάλασσα, νησί, τάμα, περιστερώνες, η Παναγιά της Τήνου, φαγητό, surf;
Η Τήνος είναι γνωστή εδώ και πολλά χρόνια για την εκκλησία της Παναγίας. Προορισμός κυρίως θρησκευτικού ενδιαφέροντος, παρέμεινε στο μυαλό των Ελλήνων ως το μέρος που θα επισκεφθείς με αφορμή κάποιο πιθανό τάμα. Αυτό όμως δέκα χρόνια πριν.
Τα τελευταία χρόνια το νησί αυτό έχει καταφέρει να αναδείξει πολύ μια διαφορετική του πλευρά. Μια πλευρά που για πολλά χρόνια έμοιαζε να την κρατάει μόνο για εκείνο.
Η Τήνος που λέτε είναι… αθλητική. Πριν λίγα χρόνια που βρεθήκαμε στο βορρά της κάπου προς το όρμο Πάνορμου, συνειδητοποιήσαμε πως το μέρος είναι ιδανικό για surfers και γενικότερα για λάτρεις των θαλάσσιων αθλημάτων. Η θάλασσα της και ο αέρας που σηκωνόταν σε κάποια συγκεκριμένα μέρη ήταν ιδανικός για τέτοια sport. Ας μη μιλήσουμε για τα κοκτέιλ μπροστά στο κύμα μετά από μια ημέρα γεμάτη κολύμπι και surf.
Φέτος όμως που επιστρέψαμε στο νησί, η Τήνος αποφάσισε να μας δείξει άλλη μία πλευρά της, ή καλύτερα αποφάσισε να μας ανοίξει την κουζίνα της και να μας βάλει μέσα!
Η Τήνος είναι καλοφαγού. Ή πιο σωστά, μαγείρισσα και καλοφαγού. Ναι ναι! Ξέρει να μαγειρεύει και να στρώνει τραπέζι για να φιλέψει τους ανθρώπους της και τους επισκέπτες της. Σαν καλή μητέρα και νοικοκυρά, ανοίγει την πόρτα του σπιτιού της σε γνωστούς και αγνώστους, τους συμπεριφέρεται σαν να είναι οικογένειά της και τους προσέχει.
Πριν λίγες εβδομάδες λοιπόν, γευτήκαμε για τα καλά την Τηνιακή κουζίνα και για ακόμα μια φορά συνειδητοποιήσαμε πως η Τήνος έχει άλλα τόσα πρόσωπα πέρα από το… θρησκευτικό που γνωρίζαμε για πολλά χρόνια.
Φτάσαμε στο νησί Δευτέρα πρωί και ήδη από τη στιγμή που πατήσαμε το πόδι μας εκεί οι μυρωδιές από τα φαγητά πλημμύριζαν το λιμάνι. Η Τήνος είχε ανοίξει… τα χαρτιά της και μας υποδεχόταν για να μας μυήσει στις γεύσεις και τα αρώματά της μέσα από το γαστρονομικό της φεστιβάλ Tinos Food Paths.
Ο ήλιος ήταν ήδη ψηλά, ένα γλυκό αεράκι φυσούσε και μετά το ταξίδι με το καράβι ήταν ώρα για το πρώτο γεύμα της ημέρας ή αλλιώς το «τηνιακό brunch».
Στη Χώρα
Η Χώρα είναι το κέντρο του νησιού και βασικό σημείο αναφοράς του Tinos Food Paths. Η πρώτη μας στάση ήταν στο κατάστημα του Ιωάννη Κρητικού, επίθετο συνδεδεμένο με την αγορά προϊόντων κρέατος της Τήνου, αφού διατηρεί μια οικογενειακή παράδοση σχεδόν ενός αιώνα.
Στην ακτή της Αμφιτρίτης, στην περιοχή Βίντσι – Τήνου, καθίσαμε για το «τηνιακό brunch» που λέγαμε νωρίτερα και δοκιμάσαμε παραδοσιακό λουκάνικο, αλλά και σκορδάτο, φυσικά η λούζα (κόντρα φιλέτο χοιρινού μαριναρισμένο σε κρασί και μείγμα μπαχαρικών, μαραθόσπορου, κανέλας, γαρίφαλου και θρούμπης) και το τσιπουράκι δεν έλειψαν από το τραπέζι μας.
Η επόμενη στάση μας ήταν η παλιά Ψαραγορά. Το στέκι ή αλλιώς η βάση του φεστιβάλ. Εκεί ο χώρος είχε διαμορφωθεί έτσι ώστε να υποδεχτεί τους επισκέπτες οι οποίοι θα είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν για τον τόπο και τα προϊόντα του, να γνωρίσουν αγαπημένους τους chef και μάγειρες και να δοκιμάσουν παραδοσιακές τοπικές νοστιμιές. Μαζί τους και εμείς.
Εκεί, στη μέση ενός ευχάριστου έως οικογενειακού κλίματος θα λέγαμε, αρχίσαμε να γνωρίζουμε τους πολλούς εθελοντές του φεστιβάλ και στη συνέχεια μαζί με το Στέλιο Παρλιάρο δοκιμάσαμε cheesecake σερβιρισμένο με γλυκό του κουταλιού, ξερά σύκα και καρύδια. Την… γαστρονομική σκυτάλη παρέλαβε στη συνέχεια ο Ηλίας Μαμαλάκης που με πολύ χιούμορ και κέφι μας μαγείρεψε αρνάκι φρικασέ με αγκινάρες.
Οι μυρωδιές πλημμύριζαν το χώρο, ενώ ήχοι απόλαυσης ακούγονταν μέσα στην παλιά ψαραγορά μετά από κάθε μπουκιά. Η σκηνή πλέον ήταν στα χέρια έμπειρων bartenders οι οποίοι στο πλαίσιο του Aegean Cocktails & Spirits Workshop by Difford’s guide έφτιαξαν cocktails με ελληνικό twist από προϊόντα, λαχανικά, φρούτα και μπαχαρικά της Τήνου.
Για το τέλος, ο Γέροντας Επιφάνιος από το Άγιο Όρος μαζί με τη Νανά Γκαμπουρά μας μαγείρεψαν σούπα από ντόπια κολοκύθα και άλλες νοστιμιές με άνυδρα όσπρια της Τήνου.
Η επόμενη ημέρα μας βρήκε και πάλι στη Χώρα να εξερευνούμε τα μικρά της δρομάκια με σκοπό να καταλήξουμε στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού για να δούμε από κοντά την έκθεση «Εν είδει περιστεράς» μια έκθεση αφιερωμένη στο περιστέρι, σύμβολο της Τήνου και του φετινού Tinos Food Paths.
Στους δρόμους του κρασιού: wine paths
Από το γαστρονομικό χάρτη και τα μονοπάτια της Τήνου δε θα μπορούσαν να λείπουν οι αμπελώνες και συνεπώς το καλό ντόπιο κρασί. Ξεκινήσαμε λοιπόν για τη Μέση και συγκεκριμένα στο Vaptistis Winery όπου πως η οικογένεια Βαπτιστή χρησιμοποιεί μάθαμε αποκλειστικά Ελληνικές ποικιλίες σταφυλιού και μάλιστα μόνο εκείνες που προσαρμόζονται τέλεια στις συνθήκες του νησιού. Τη βόλτα μας στους αμπελώνες συμπλήρωσε ένα γεύμα στη μέση των αμπελώνων μέσα στον αναπαλαιωμένο περιστερώνα του κτήματος. Φοβερή εμπειρία η οποία συνοδεύτηκε από καταπληκτικές τοπικές νοστιμιές.
Η ώρα του τυριού
Οι Iταλοί λένε πως μετά το φαγητό, σειρά έχει… όχι το γλυκό αλλά το τυρί. Έτσι λοιπόν ασπαστίκαμε και εμείς αυτή τη γνώμη και μετά το μεσημεριανό γεύμα ήταν η ώρα για να γνωρίσουμε το τηνιακό τυρί. Φυσικά, δε μιλάμε μόνο για ένα τύπο τυριού. Μείναμε άφωνοι από τη μεγάλη ποικιλία που προσφέρει αυτός ο τόπος.
Κατευθυνθήκαμε πρώτα προς το τυροκομείο της Αγγέλας Ρουγγέρη όπου μάθαμε για την τυροκομεία στην Τήνο και τη δημιουργία δύο πολύ ιδιαίτερων τύπων τυριού, το καρίκι το οποίο ωριμάζει 6 μήνες σε φλασκί και αποκτά μια γεύση παρόμοια με αυτή τη roquefort και το μαραθούνι, παρόμοιο με το καλαθάκι της Άνδρου και της Λήμνου. Συνεχίσαμε όμως και σε ένα ακόμα τυροκομείο το Σαν Λορέντζο για να δούμε από κοντά τη διαδικασία παραγωγής του πετρώματος το οποίο ζυμώνεται με μυρωδικά και αλάτι και πλάθεται σε μπαλάκια με σκοπό να ωριμάσει και να κιτρινίσει.
Βόρεια Τήνος
Η επόμενη ημέρα μάς βρήκε να ανηφορίζουμε προς ένα από τα πιο όμορφα χωριά της Τήνου, τον Πύργο. Εκεί, στη μέση της ήσυχης κεντρικής πλατείας που τις καλοκαιρινές βραδιές γεμίζει από κόσμο που χορεύει αγκαλιασμένος, καθίσαμε για να πιούμε τον πρωινό μας καφέ, ενώ αφού περπατήσαμε στα γραφικά δρομάκια του χωριού, επισκεφθήκαμε το σπίτι του διάσημου Έλληνα γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά.
Στη συνέχεια, ο δρόμος μάς έβγαλε στο πιο πράσινο χωριό του νησιού, την Καρδιανή. Τρεχούμενα νερά, καταπράσινα δέντρα, ένα τεράστιο μπαλκόνι με θέα θάλασσα και ο καφές και το γλυκό σε ένα παραδοσιακό καφενέ στη μέση του χωριού συνέθεταν το ιδανικό σκηνικό για να σε κάνουν να ερωτευτείς τη διαφορετικότητα αυτού του νησιού.
Αποστολή Ταραμπάδος Περιστερώνες
Η τελευταία αλλά με διαφορά καλύτερη στιγμή της ημέρας ήταν η επίσκεψή μας στο χωριό Ταραμπάδος. Εκεί, σε ένα παιχνίδι με τη μορφή κρυμμένου θησαυρού, φορέσαμε όλοι τα ψάθινα καπέλα που μας έδωσε η ομάδα του Tinos Food Tours και με ένα χάρτη στο χέρι περιπλανηθήκαμε ανάμεσα στους περιστερώνες και τα χωράφια του χωριού.
Μυρίσαμε, δοκιμάσαμε, ακούσαμε, αγναντεύσαμε, αγγίξαμε, παρατηρήσαμε, πιάσαμε κουβέντα με τους γύρω μας, ταΐσαμε τα περιστέρια και τα πιτσούνια και φτιάξαμε παραδοσιακά «τσιμπιτά» (κάτι σα γλυκά τυροπιτάκια) ενώ αντιληφτήκαμε τον ισχυρό δεσμό των κατοίκων του τόπου με τους περιστερώνες και τα πιτσούνια. Μετά από αυτή την τόση διαφορετική ξενάγηση καταλάβαμε γιατί η επιλογή του θέματος της φετινής χρονιάς του Tinos Food Paths δε θα μπορούσε να είναι άλλη από το πιτσούνι.
Και όπως σε κάθε γιορτή και κάθε ευτυχισμένο γεγονός όλοι συγκεντρώνονται γύρω από ένα τραπέζι για να φάνε όλοι μαζί, να γελάσουν, να πιουν και να μοιραστούν συναισθήματα και χαμόγελα, έτσι και εμείς καθίσαμε γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι την ώρα που άρχισε να σουρουπώνει και με θέα μερικούς από τους πιο όμορφους περιστερώνες του χωριού, σηκώσαμε τα ποτήρια μας ψηλά για να γιορτάσουμε αυτή την τόση ιδιαίτερη φιλοξενία, αυτό το τόσο ζεστό γεγονός που για ακόμη μία φορά έλαβε χώρα στην όμορφη Τήνο.
Γύρω από ένα πλούσιο μπουφέ γεύσεων του τόπου γίναμε όλοι μια παρέα μαζί με τους εθελοντές του φεστιβάλ και αντιληφθήκαμε πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στη ζωή μας το φαγητό και πόσο μπορεί να φέρει κοντά τους ανθρώπους. Καταλάβαμε πως η φράση της γιαγιάς μας που κάποτε μας έλεγε «φάε παιδί μου» ή η φράση του γείτονα στο χωριό που φωνάζει από την ανοιχτή του πόρτα στον περαστικό «κάτσε να σε φιλέψω κάτι» δεν ήταν τυχαίες. Αυτός ο τόπος όπως και όλη η Ελλάδα είναι μαθημένος να κερνάει, να μαζεύεται γύρω από το τραπέζι και να μοιράζεται, να απολαμβάνει τα αγαθά που απλόχερα του δίνει η γη του και να λέει ευχαριστώ.
Tinos Food Paths
Έτσι και οι Τηνιακοί, με αυτό το πολύ ξεχωριστό γαστρονομικό festival έχοντας καταλάβει τη σημαντικότητα του φαγητού στη ζωή και την κουλτούρα τους αποφάσισαν να μας ανοίξουν τις πόρτες και να μας στρώσουν το τραπέζι τους για να μας δείξουν πως η Τήνος εδώ και πολλά χρόνια κρατούσε καλά κρυμμένο το πιο νόστιμο μυστικό της, τα τοπικά προϊόντα της, τις ντόπιες γεύσεις της και φυσικά τον κόσμο της που είναι η κινητήρια δύναμη του τόπου αυτού.
Την επόμενη φορά μη βιαστείτε να απαντήσετε στην ερώτηση «Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τη λέξη Τήνος», κανονίστε πρώτα να επισκεφθείτε το νησί και να ζήσετε την εμπειρία του Tinos Food Paths, τη ζεστή φιλοξενία των ντόπιων και των εθελοντών της που πολλοί από αυτούς πήραν άδεια από τις δουλειές τους για να μπορούν να είναι στο νησί την περίοδο του φεστιβάλ και μετά απαντήστε.
Και είμαστε σίγουροι πως η απάντηση θα συνοψίζεται σε δύο μόλις λέξεις, «καταπληκτικό φαγητό». Τις ίδιες ακριβώς που είπαμε και εμείς την ώρα που αφήναμε την Τήνο πίσω μας και μπαίναμε στο καράβι της επιστροφής.
