Η Αθήνα είναι γεμάτη από αρχιτεκτονικά μνημεία που μαρτυρούν την ιστορία της πόλης. Επιβλητικά αρχοντικά και μαρμάρινα νεοκλασικά κτίρια του 19ου αιώνα αναμειγνύονται με σύγχρονες πολυώροφες πολυκατοικίες, διαμορφώνοντας το ιδιόμορφο αστικό τοπίο της πόλης. Παρακάτω θα σου παρουσιάσουμε την ιστορία πίσω από 12 ιστορικά κτίρια της Αθήνας που αναδεικνύουν τη μοναδική αρχιτεκτονική κληρονομιά της πόλης και που σίγουρα έχεις δει πολλές φορές στις βόλτες σου στο κέντρο της Αθήνας.
Η Βουλή των Ελλήνων
Πλατεία Συντάγματος
Είναι αδύνατον να βρεθείς στην Αθήνα και να μην σταθείς εντυπωσιασμένος μπροστά σε αυτό το κτίριο-μνημείο, ενώ αν μένεις στην πόλη είτε το προσπερνάς καθημερινά ή το έχεις δει δεκάδες φορές… Επάνω από την πλατεία Συντάγματος, το σημερινό κτίριο της Βουλής των Ελλήνων χρησίμευσε αρχικά ως το ανάκτορο του βασιλιά Όθωνα και της βασίλισσας Αμαλίας (οι οποίοι ανέθεσαν και τη διαμόρφωση του Εθνικού Κήπου, ακριβώς δίπλα) και αργότερα του βασιλιά Γεωργίου Α' και της οικογένειάς του. Η κατασκευή αυτού του ιστορικού κτιρίου της Αθήνας ξεκίνησε το 1836, τρία χρόνια αφότου μεταφέρθηκε εδώ η πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.
Σχεδιάστηκε από τον Βαυαρό αρχιτέκτονα Friedrich von Gärtner και κατασκευάστηκε από Ιταλούς λιθοξόους και Γερμανούς ξυλουργούς, ενώ αποτελεί το μεγαλύτερο νεοκλασικό κτίριο της Αθήνας. Η βασιλική οικογένεια διέμενε εδώ μέχρι μια πυρκαγιά το 1909. Έδρα του Κοινοβουλίου έγινε το 1929, πέντε χρόνια μετά την κατάργηση της μοναρχίας με δημοψήφισμα. Αν το επισκεφθείς την κατάλληλη στιγμή, θα έχεις την τύχη να παρακολουθήσεις και την αλλαγή της Προεδρικής Φρουράς από τους Εύζωνες που προστατεύουν το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.
Η Αθηναϊκή Τριλογία
Οδός Πανεπιστημίου (Ελ. Βενιζέλου)
Στην οδό Πανεπιστημίου κοντά στην πλατεία Συντάγματος, συναντάς τρία επιβλητικά νεοκλασικά κτίρια, γνωστά ως «Αθηναϊκή Τριλογία», τα οποία σχεδιάστηκαν για να αναδείξουν το όραμα και το κύρος του βασιλιά Όθωνα. Το κεντρικό κτίριο -το Πανεπιστήμιο Αθηνών- χτίστηκε πρώτο (το 1839) με βάση τα σχέδια του Δανού αρχιτέκτονα Christian Hansen. Όπως το κοιτάζεις θα παρατηρήσεις μια υπέροχη τοιχογραφία στην πρόσοψη που απεικονίζει τον βασιλιά Όθωνα μαζί με κλασσικούς εκπροσώπους των τεχνών και των επιστημών.
Ακόμα ένα μεγαλόπρεπο ιστορικό κτίριο της Αθήνας βρίσκεται στα δεξιά του Πανεπιστημίου και είναι η Ακαδημία Αθηνών. Το ανώτατο ερευνητικό ίδρυμα της Ελλάδας έχει σχεδιαστεί από τον Theophil Hansen (αδελφό του Christian), ο οποίος -εμφανώς- άντλησε την έμπνευσή του από την Ακρόπολη. Η κατασκευή ολοκληρώθηκε το 1885 από τον μαθητή του Hansen, Ernst Ziller, έναν αρχιτέκτονα με καταγωγή από τη Σαξονία, για τον οποίο θα διαβάσεις και παρακάτω. Τι θα σε εντυπωσιάσει περισσότερο εδώ; Σίγουρα τα αγάλματα της Αθηνάς και του Απόλλωνα επάνω σε ιωνικούς κίονες στις δύο πλευρές της εισόδου. Ακριβώς από κάτω υπάρχουν αγάλματα του Πλάτωνα και του Σωκράτη.
Πάμε και στο τρίτο μέρος της Τριλογίας: στα αριστερά του Πανεπιστημίου βρίσκεται η Εθνική Βιβλιοθήκη (επίσης γνωστή ως Βαλλιάνειο Μέγαρο), με τη χαρακτηριστική ημικυκλική σκάλα. Η κατασκευή της άρχισε το 1888, τα σχέδια ήταν του Theophil Hansen και ολοκληρώθηκε υπό την επίβλεψη του Ziller. Οι πρωτότυποι τόμοι και τα χειρόγραφα στεγάζονται πλέον στη σημερινή Εθνική Βιβλιοθήκη, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Οδός 28ης Οκτωβρίου (Πατησίων 44)
Το νεοκλασικό κτίριο που στεγάζει το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και είχε ως στόχο να αναδείξει το νέο πρόσωπο της αρχιτεκτονικής στην Αθήνα. Τα αρχικά σχέδια έγιναν από τον αρχιτέκτονα Ludwig Lange, αλλά τροποποιήθηκαν από τον Ziller και τον Παναγή Κάλκο. Οι εκθεσιακοί χώροι του μουσείου καλύπτουν έκταση 8.000 τ.μ. και στεγάζουν πέντε μεγάλες μόνιμες συλλογές. Μπροστά από το μουσείο υπάρχει ένας υπέροχος κήπος, διακοσμημένος με γλυπτά.
Το Μέγαρο της Παλιάς Βουλής
Οδός Σταδίου 13
Ακόμα ένα εμβληματικό, ιστορικό κτίριο της Αθήνας στεγάζει από το 1960 το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Από το 1875-1935 φιλοξένησε τις κοινοβουλευτικές εργασίες των Ελλήνων και αποτέλεσε έδρα της ελληνικής Εθνοσυνέλευσης. Ωστόσο, η ιστορία του κτιρίου αρχίζει ακόμη νωρίτερα. Κάποτε ήταν το σπίτι του Αθηναίου βιομήχανου Αλέξανδρου Κοντόσταυλου, ενώ επιλέχθηκε από τον βασιλιά Όθωνα το 1833 ως μόνιμη κατοικία της βασιλικής οικογένειας.
Το διάστημα 1843-1854, χρησιμοποιήθηκε ως αίθουσα συνεδριάσεων για το Κοινοβούλιο και τη Γερουσία, μέχρι που κάηκε το 1854. Από το 1960 στεγάζει το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Δίπλα στην είσοδο θα βρεις το -επίσης εμβληματικό- άγαλμα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, το οποίο αποτελεί αγαπημένο σημείο αναφοράς για τους Αθηναίους.
Ιστορικό μουσείο του Πανεπιστημίου Αθηνών
Οδός Θόλου 5
Χρονολογείται πριν από τον 18ο αιώνα και θεωρείται ένα από τα παλαιότερα και πιο όμορφα κτίρια κατοικιών που διατηρούνται μέχρι σήμερα στην Αθήνα. Ανήκε στον αρχιτέκτονα Σταμάτιο Κλεάνθη και, χτισμένο στις πλαγιές του λόφου της Ακρόπολης, προσφέρει υπέροχη θέα στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Από το 1837 έως το 1841 στέγασε το πρώτο πανεπιστήμιο της ανεξάρτητης Ελλάδας, το οποίο για περίπου έναν αιώνα ήταν το μοναδικό ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα, γι’ αυτό και θα ακούσεις να το λένε και "Παλιό Πανεπιστήμιο". Στο Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών εκτίθενται σπάνια βιβλία, χειρόγραφα και διπλώματα, καθώς και επιστημονικά όργανα και άλλα αναμνηστικά του μουσείου.
Μουσείο της πόλης των Αθηνών
Οδός Ιωάννου Παπαρηγοπούλου 5 & 7
Δύο από τα παλαιότερα κτίρια-μνημεία της Αθήνας, κοντά στην πλατεία Κλαυθμώνος στο κέντρο της πόλης, στεγάζουν το Μουσείο της Πόλης των Αθηνών (Ίδρυμα Βούρου Ευταξία). Η διώροφη κατοικία στον αριθμό 5 ανακαινίστηκε το 1916, εμφανίζοντας στοιχεία εκλεκτικισμού (αρχιτεκτονικό στυλ που ενσωματώνει πολλά ιστορικά μοτίβα και κυριαρχούσε στην Αθήνα στα τέλη του 19ου αιώνα). Η σημερινή πρόσοψη δεν είναι η αρχική που σχεδιάστηκε από τον στρατιωτικό μηχανικό Γεράσιμο Μεταξά. Ωστόσο, εξακολουθεί να διατηρεί την παλιά της αίγλη. Το νεοκλασικό σπίτι στον αριθμό 7, που ονομάστηκε "Παλιό Παλάτι", ανήκε σε έναν πλούσιο τραπεζίτη από το νησί της Χίου. Όταν η πρωτεύουσα της Ελλάδας μεταφέρθηκε στην Αθήνα, έγινε η πρώτη κατοικία του βασιλιά Όθωνα και της βασίλισσας Αμαλίας στην πόλη. Τη δεκαετία του 1970 τα δύο αυτά ιστορικά κτίρια της Αθήνας μετατράπηκαν σε μουσείο.
Ζάππειο Μέγαρο
Οδός Βασιλίσσης Όλγας
Στην Αθήνα αν αγαπάς την αρχιτεκτονική ή απλά σου αρέσει να φωτογραφίζεις όμορφα κτίρια, τότε σίγουρα έχεις θαυμάσει πολλές φορές το Ζάππειο Μέγαρο, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1888 και αποτελεί ακόμα ένα μεγαλοπρεπές σχέδιο του Δανού αρχιτέκτονα Theophil Hansen. Η έμπνευσή του ωστόσο προήλθε από τον πλούσιο ευεργέτη Ευάγγελο Ζάππα μερικές δεκαετίες νωρίτερα, στα σχέδια που γίνονταν για τη διοργάνωση των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το 1896. Γι’ αυτό και έχει χαρακτηριστεί ως το πρώτο ειδικά κατασκευασμένο Ολυμπιακό κτίριο.
Παρατήρησέ το καλά και εντόπισε και εσύ το νεοκλασικό στυλ του Hansen, με την κορινθιακή στοά να χρησιμοποιείται για τη διεξαγωγή αγώνων ξιφασκίας στους πρώτους Αγώνες. Έκτοτε το επιβλητικό και ιστορικό αυτό κτίριο της Αθήνας χρησιμοποιήθηκε ως χώρος για τον πρώτο κρατικό ραδιοφωνικό σταθμό της Ελλάδας (για τέσσερις δεκαετίες), ως νοσοκομείο και ως χώρος στέγασης της οργανωτικής επιτροπής ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004. Σήμερα λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος. Από εδώ μπορείς να μπεις και στον Εθνικό Κήπο, ο οποίος διαθέτει επίσης εξόδους προς το Μέγαρο Μαξίμου (κατοικία του πρωθυπουργού) και το Προεδρικό Μέγαρο στην οδό Ηρώδου Αττικού.
Η Γεννάδιος Βιβλιοθήκη
Οδός Σουηδίας 61
Με περισσότερους από 100.000 τόμους και χειρόγραφα για την ελληνική ιστορία, τη λογοτεχνία και την τέχνη από την αρχαιότητα, η Γεννάδιος είναι μια από τις σημαντικότερες βιβλιοθήκες της Αθήνας. Είναι επίσης μία από τις πιο όμορφες, καθώς στεγάζεται σε ένα ιστορικό κτίριο της Αθήνας της δεκαετίας του 1920, σχεδιασμένο στο ύφος ενός κλασικού ναού. Εντυπωσιακός είναι και ο κήπος της βιβλιοθήκης, η οποία βρίσκεται κάτω από τον λόφο του Λυκαβηττού. Χτίστηκε με επιχορήγηση από το Ίδρυμα Carnegie για να στεγάσει τα 26.000 σπάνια έργα που δώρισε ο Ιωάννης Γεννάδιος, Έλληνας διπλωμάτης και βιβλιόφιλος. Απέναντι ακριβώς βρίσκεται η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, στην οποία ανήκει η βιβλιοθήκη.
To Νομισματικό Μουσείο της Αθήνας
Οδός Πανεπιστημίου 12 (Ελ. Βενιζέλου)
Ένα από τα πιο όμορφα ιστορικά κτίρια της Αθήνας είναι το Ηλίου Μέλαθρον και έχει εντυπωσιακά μεγάλη ιστορία. Σχεδιάστηκε από έναν από τους μεγαλύτερους αρχιτέκτονες της Αθήνας, τον Ernst Ziller, ως κατοικία για έναν από τους πιο διάσημους αρχαιολόγους της Ελλάδας, τον Heinrich Schliemann (ο οποίος ανέσκαψε τις αρχαίες Μυκήνες και την Τροία). Χτίστηκε μεταξύ 1878-1880 και θεωρείται ένα από τα ωραιότερα κτίσματα του Ziller καθώς συνδυάζει το αναγεννησιακό με το νεοκλασικό στυλ. Κοσμείται από τοιχογραφίες και ψηφιδωτά με θέματα από τον Τρωικό Πόλεμο και άλλα θέματα της αρχαιότητας εμπνευσμένα από το έργο του Schliemann. Το μουσείο (μην ξεχάσεις να επισκεφθείς το καφέ στον κήπο), διαθέτει μια συλλογή 500.000 νομισμάτων, μεταλλίων, πολύτιμων λίθων, γραμματοσήμων και άλλων αντικειμένων από το 1400 π.Χ. έως τη σύγχρονη εποχή.
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Λ. Βασιλίσσης Σοφίας & Ηροδότου
Άλλη μια εμβληματική πρώην κατοικία της Αθήνας σε περιμένει στο Μέγαρο Σταθάτου, όπου σήμερα στεγάζεται ένα από τα κορυφαία ιδιωτικά μουσεία της πόλης. Πρόκειται για ένα από τα πιο όμορφα κτίρια της Αθήνας. Η πολυτελής γωνιακή είσοδος οδηγεί σε μια περίτεχνη στοά και μια τοξωτή πρόσοψη στηρίζει ένα μπαλκόνι στον πρώτο όροφο. Την οροφή στεφανώνουν αγάλματα των θεών Αθηνάς και Νίκης. Και αυτό το ιστορικό κτίριο της Αθήνας το χρωστάμε στον Ziller για τον σχεδιασμό του το 1895 (με πτυχές της κλασικής ελληνικής και ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής στο προσκήνιο). Αρχικά χτίστηκε για την επιφανή οικογένεια Σταθάτου, υπέστη διάφορες ανακαινίσεις (συμπεριλαμβανομένης της χρήσης του ως πρεσβεία) μέχρι που αποκτήθηκε από το ελληνικό κράτος και παραχωρήθηκε στο Ίδρυμα Γουλανδρή, το οποίο ίδρυσε το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης το 1986. Το Μέγαρο Σταθάτου χρησιμοποιείται σήμερα για τις προσωρινές συλλογές του μουσείου, ενώ για τη μόνιμη συλλογή θα επισκεφθείς το διπλανό νέο κτίριο στην οδό Νεοφύτου Δούκα.
Το Δημαρχείο της Αθήνας
Πλατεία Κοτζιά (Οδός Αθηνάς 61)
Ποιος δεν έχει σταθεί-βολτάροντας στην πόλη- μπροστά σε αυτό το ιστορικό κτίριο της Αθήνας; Σε κοντινή απόσταση από την πλατεία Ομονοίας, το Δημαρχείο της Αθήνας, έχει υποστεί πολλές ανακαινίσεις από τότε που κατασκευάστηκε το 1874, αλλά η λειτουργία του δεν έχει αλλάξει ποτέ. Ναι, είναι η έδρα του Δήμου της Αθήνας για σχεδόν 150 χρόνια. Το κτίριο σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Παναγιώτη Κάλκο και χτίστηκε με δάνειο 130.000 δραχμών από την Τράπεζα της Ελλάδος. Αρχικά ήταν διώροφο (ο Δήμος καταλάμβανε μόνο τον έναν από τους δύο ορόφους). Καθώς όμως οι λειτουργίες του Δημαρχείου μεγάλωναν, μεγάλωναν και οι ανάγκες του σε ορόφους, οπότε το 1937 προστέθηκε και τρίτος όροφος. Το λιτό νεοκλασικό εξωτερικό του έρχεται σε αντίθεση με τις λεπτομέρειες των ζωγραφικών έργων και των τοιχογραφιών γνωστών Ελλήνων καλλιτεχνών του 19ου αιώνα στο εσωτερικό του, με αναπαραστάσεις μυθολογικών και ιστορικών θεμάτων.
Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας
Οδός Αγίου Κωνσταντίνου 22
Το τελευταίο ιστορικό κτίριο της Αθήνας της λίστας μας σχεδιάστηκε από -ποιον άλλον;- τον Ernst Ziller. Η κατασκευή του Βασιλικού Θεάτρου (όπως ονομαζόταν αρχικά) ανατέθηκε από τον βασιλιά Γεώργιο Α' και χτίστηκε μεταξύ 1895-1901. Θεωρείται ένα από τα πιο όμορφα νεοκλασικά κτίρια της Αθήνας και, αν και αναγκάστηκε για λίγο να κλείσει στις αρχές του 20ού αιώνα, ανακαινίστηκε τη δεκαετία του 1930 και άνοιξε ξανά ως Εθνικό Θέατρο. Το μικρό μέγεθος του οικοπέδου και η κλίση του εδάφους κάνουν το σχέδιο του Ziller ακόμα πιο εντυπωσιακό.
12 ιστορικά κτίρια της Αθήνας για τους λάτρες της αρχιτεκτονικής
Ποιο από τα κτίρια-μνημεία της Αθήνας σε εντυπωσίασε περισσότερο; Μήπως η μεγαλόπρεπη Αθηναϊκή Τριλογία; Ή κάποιο νεοκλασικό που κάποτε ήταν ιδιωτική κατοικία και σήμερα φιλοξενεί μουσείο; Όποιο και αν είναι το αγαπημένο σου, μια βόλτα στα ιστορικά κτίρια θα σε κάνει να δεις την Αθήνα με τελείως άλλο μάτι…
Authentic Athens & Athens Riviera by bike
