Moni Arkadiou, Crete
COVER STORY

Θρησκευτικός τουρισμός στην Ελλάδα

ΧΡΟΝΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ
Όσο χρειάζεσαι για να πιεις τον ελληνικό καφέ σου

Μοναστήρια, εκκλησίες, προσκυνήματα, ιεροί τόποι και διαδρομές αποστόλων. Δέος, κατάνυξη και ανάταση μαζί.

Στις διακοπές σας στην Ελλάδα θα το διαπιστώσετε: τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα όσο και στα ελληνικά νησιά, η θρησκεία και η πίστη είναι πανταχού παρούσες. Από το Άγιον Όρος και τα Μετέωρα μέχρι την Πάτμο και την Κρήτη και από το Αιγαίο μέχρι το Ιόνιο, την Πελοπόννησο και την Κεντρική Ελλάδα. Η χριστιανική πίστη εκφράστηκε πολλαπλώς στο διάβα των αιώνων, φιλοτεχνώντας μοναστήρια, εκκλησίες και ξωκκλήσια μεγάλης θρησκευτικής και αρχιτεκτονικής αξίας.

Οι μονές της Ελλάδας αποτελούν για όλον τον ορθόδοξο κόσμο σημαντικά προσκυνήματα- σταθμοί στα θρησκευτικά ταξίδια στην Ελλάδα. Ο χαρακτήρας τους ξεχωριστός, ατόφιος, προαιώνιος. Κτισμένες σε πανέμορφες τοποθεσίες, συχνά πάνω σε αρχαίους ναούς και ιερά. Μοναστήρια-σύμβολα της προσπάθειας υπέρβασης του επίγειου. Κάποιες κρεμασμένες σε απόκρημνους βράχους πάνω από φαράγγια, άλλες με φρουριακή αρχιτεκτονική, που τις κάνει να θυμίζουν κάστρα.

Στα καθολικά, στις βιβλιοθήκες και στα μουσεία τους φυλάσσουν τοιχογραφίες, κινητές εικόνες, χειρόγραφα, βιβλία και κειμήλια με ανυπολόγιστη αξία. Η Μονή του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου στην Πάτμο, η Μονή του Οσίου Λουκά στη Βοιωτία, οι Μονές των Μετεώρων και του Αγίου Όρους είναι μερικά μόνο χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Panagia Hozovitissa, Amorgos

Ελλάδα: τα μονοπάτια της πίστης

Τα «Βήματα του Αποστόλου Παύλου». Μια διαδρομή στα ίχνη του λεγόμενου «Αποστόλου των εθνών», ο οποίος διέδωσε τη χριστιανική θρησκεία στην Ελλάδα. Το ταξίδι της κορυφαίας αυτής μορφής του Χριστιανισμού είχε ως αφετηρία τη Σαμοθράκη και συνεχίστηκε στην Καβάλα, τους Φιλίππους, τη Θεσσαλονίκη, τη Βέροια -όπου υπάρχει και το λεγόμενο «βήμα του Αποστόλου Παύλου»-  την Αθήνα και την Κόρινθο, όπου κτίστηκε ναός προς τιμή του.

Το Άγιον Όρος. Η χερσόνησος του Άθω φιλοξενεί 20 μεγάλα μοναστήρια, τα οποία λειτουργούν ως ανδρώα ιερά κοινόβια. Σε σκήτες, κελιά και ιερά καθίσματα υπάρχουν μικρότερες ανδρικές αδελφότητες, ασκητές και ερημίτες. Στο Άγιον Όρος σήμερα ζουν περίπου 1.600 μοναχοί, στην πλειοψηφία τους Έλληνες, ενώ σεβαστός είναι και ο αριθμός των μοναζόντων, που προέρχονται από άλλα Ορθόδοξα έθνη, καθώς και από χώρες της Δύσης και της Μέσης Ανατολής.

Τα υποβλητικά Μετέωρα. Ο ασκητισμός στην περιοχή των Μετεώρων ξεκίνησε από τον 11οαιώνα. Έξι μονές παραμένουν ενεργές ή ανακαινισμένες και σήμερα: της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος ή Mεγάλου Μετεώρου, Μονή Βαρλαάμ, Μονή Ρουσάνου, Μονή Αναπαυσά, της Αγίας Τριάδας, του Αγίου Στεφάνου.

Διάσημες εκκλησίες και μοναστήρια στην Ελλάδα

Μεγαλειώδη μνημεία, προαιώνια σύμβολα της χριστιανικής πίστης και της Ορθοδοξίας. Επιβλητικά ή ταπεινά μα πάντα περίτεχνα, μοναδικά, ανεπανάληπτα, τα θεόπνευστα αυτά αρχιτεκτονήματα αναμένουν να τα ανακαλύψετε. Τα μεγάλα προσκυνήματα της Ελλάδας φυλάσσουν στα καθολικά τους θαυματουργές εικόνες ή άγιες κάρες. Την ημέρα του εορτασμού τους εκτίθενται σε προσκύνημα ή γίνεται λιτάνευσή τους με τη συμμετοχή πλήθος κόσμου.

Σε όλη την Ελλάδα, σε όλες τις εκκλησιές και τα ξωκκλήσια της, η ημέρα γιορτής των αγίων τους είναι μοναδική. Πραγματοποιούνται ακολουθίες και περιφορές, αλλά και πανηγύρια με σπιτικό κρασί ή ρακή, με παραδοσιακή μουσική και τοπικά εδέσματα. Ζήστε μία πρωτόγνωρη εμπειρία κατάνυξης, δέους και θαυμασμού μαζί. Ανακαλύψτε τις σπουδαιότερες εκκλησίες και μοναστήρια της Ελλάδας.

  1. Άγιος Ιωάννης Θεολόγος, Πάτμος: Στα Δωδεκάνησα, στην «Ιερουσαλήμ του Αιγαίου», την Πάτμο, δεσπόζει η μεγαλόπρεπη Μονή φρουριακού χαρακτήρα, που ιδρύθηκε το 1088 από τον Όσιο Χριστόδουλο τον Λατρηνό. Φυλάσσει θησαυρούς ανυπολόγιστης αξίας.
  2. Μοναστήρι Οσίου Λουκά Στειριώτη, ΒοιωτίαΊσως το σημαντικότερο μνημείο της μεσοβυζαντινής εποχής στην Ελλάδα, με εξαιρετικές τοιχογραφίες και ψηφιδωτά των αρχών του 11ου αιώνα στο καθολικό του, χάρη στα οποία αποκαλούν τον ναό «μικρή Αγιά Σοφιά». Έχει φρουριακή αρχιτεκτονική.
  3. Μονή ΔαφνίουΚτισμένη στη θέση αρχαίου ναού αφιερωμένου στον Απόλλωνα, είναι ένα από τα σπουδαιότερα βυζαντινά μνημεία της Μεσογείου και τα ψηφιδωτά της από τα σημαντικότερα και καλλιτεχνικά αρτιότερα που φτιάχτηκαν ποτέ στον χριστιανικό κόσμο. Περιλαμβάνεται στον κατάλογο με τα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco.
  4. Νέα Μονή Χίου: Ένα από τα σημαντικότερα μοναστήρια της Ελλάδας. Ιδρύθηκε το 1024 από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Θ' Μονομάχο. Στο καθολικό της Παναγίας υπάρχουν μερικά από τα ομορφότερα βυζαντινά ψηφιδωτά του κόσμου, φτιαγμένα από Κωνσταντινουπολίτες καλλιτέχνες.
  5. ΜυστράςΕπτά σημαντικές εκκλησίες θα θαυμάσετε στην καστροπολιτεία του Μυστρά, της Παντάνασσας -που λειτουργεί ακόμη ως μοναστήρι-, της Μητρόπολης του Αγίου Δημητρίου, της Ευαγγελίστριας, της Περιβλέπτου, της Αγίας Σοφίας, της Παναγίας της Οδηγήτριας (ή «Αφεντικό») και των Αγίων Θεοδώρων. Όλες ήταν καθολικά μοναστηριών.
  6. Παναγία της Τήνου: Η πίστη χιλιάδων ανθρώπων στη θαυματουργή εικόνα της Μεγαλόχαρης, από το 1880 που κτίστηκε το μοναστηριακής μορφής συγκρότημα, το έχει καταστήσει από τα σημαντικότερα προσκυνήματα στην Ελλάδα. Γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο.
  7. Παναγία Εκατονταπυλιανή, Παροικιά Πάρου: Το δημοφιλέστερο αξιοθέατο της Πάρου για τους ορθόδοξους χριστιανούς και ένα από τα σημαντικότερα παλαιοχριστιανικά μνημεία της Ελλάδας. Είναι ένα σύμπλεγμα παλαιοχριστιανικών ναών, στο οποίο περιλαμβάνεται το περίφημο βαπτιστήριο και παρεκκλήσια που κτίστηκαν σε νεότερους χρόνους. Φιλοξενεί Βυζαντινό Μουσείο. Γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο.
  8. Παναγία Χοζοβιώτισσα, Αμοργός: Κτισμένη σε κάθετους βράχους, αντικρίζει το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Έχει ύψος 40μ. και πλάτος μόλις 5μ.! Η ίδρυσή της συνδέεται με τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Κτήτορας ήταν ο Αλέξιος Α' Κομνηνός. Το μουσείο της φιλοξενεί σπουδαία ιερά κειμήλια. Γιορτάζει στα Εισόδια της Θεοτόκου, στις 21 Νοεμβρίου.
  9. Παναγία ΣουμελάΗ Μονή Σουμελά, το ορθόδοξο χριστιανικό μοναστήρι στην Τραπεζούντα του Πόντου ήταν σύμβολο της ορθοδοξίας για 16 αιώνες. Μετά την καταστροφή της, η εικόνα της Παναγίας μεταφέρθηκε στη Νέα Παναγία Σουμελά, στις σκεπασμένες με οξιές και βελανιδιές πλαγιές του Βερμίου.
  10. Εκκλησίες Θεσσαλονίκης: Η Θεσσαλονίκη είναι διάσημη για τις βυζαντινές εκκλησίες της και ιδιαίτερα τον ναό του προστάτη της Αγίου Δημητρίου, αλλά και την Αγία Σοφία, την Αχειροποίητο, την Παναγία Χαλκέων και στην Άνω Πόλη τις εκκλησίες του Αγίου Νικολάου Ορφανού και του Οσίου Δαβίδ.
  11. Εκκλησίες Αθηνών: Σημαντικές είναι οι βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες της Αθήνας. Η Μητρόπολη στο ιστορικό κέντρο και δίπλα της η πανέμορφη Παναγία Γοργοεπήκοος, ο Άγιος Νικόλαος Ραγκαβάς και η Μεταμόρφωση του Σωτήρος στην Πλάκα, η Παναγία Παντάνασσα στο Μοναστηράκι, η Καπνικαρέα στην οδό Ερμού, οι Άγιοι Ασώματοι στο Θησείο.